... GŁĄBOWI I JEGO IDOLOWI...


From: "brat_olin" <b...@y...com>
Subject: Jozef Swiatlo nie zyje
Date: 9 lutego 2010 20:13

Onet: USA: slynny uciekinier z PRL zmarl 19 lat pózniej

Stalinowski sledczy Urzedu Bezpieczenstwa Józef Swiatlo zmarl w 1994 roku -
wynika z informacji przekazanych IPN przez Amerykanów - powiedziala prok.
Ewa Koj z IPN. Jako date smierci Swiatly podawano w Polsce rok 1975.

Naczelnik Komisji Scigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z
katowickiego oddzialu IPN, prok. Ewa Koj tlumaczyla, ze Instytut Pamieci
Narodowej zwrócil sie, za posrednictwem Prokuratury Krajowej, do
amerykanskiego ministerstwa sprawiedliwosci z prosba o informacje nt. daty
smierci Józefa Swiatly.

Z odpowiedzi, która przekazali Amerykanie, wynika, ze Swiatlo zmarl "na
terenie Stanów Zjednoczonych 2 wrzesnia 1994 roku" - powiedziala prok. Koj.
Dodala, ze odpowiedz nie zawiera nazwy miejscowosci w USA, w której zmarl
stalinowski sledczy Urzedu Bezpieczenstwa.

- Ta informacja nas nie satysfakcjonuje na dzien dzisiejszy. Mam nadzieje,
ze uda nam sie ja poglebic. Zamierzamy zwrócic sie do amerykanskiego
ministerstwa sprawiedliwosci o uzupelnienie tej informacji - zaznaczyla
prok. Koj.

Jak wyjasnila, katowicki IPN prowadzi od 2008 r. sledztwo dotyczace
bezprawnych aresztowan obywateli polskich, w tym czlonków redakcji pisma
"Alarm", w latach 1944-1945 na terenie Warszawy, wywiezionych nastepnie do
obozów pracy na terenie ZSRR.

- Z dokumentów, które posiadamy wynika, ze Józef Swiatlo byl odpowiedzialny
za te decyzje - powiedziala prok. Koj.

Józef Swiatlo urodzil sie 1 stycznia 1915 r. w Medynie (obwód tarnopolski) w
rodzinie zydowskiego magazyniera. W 1945 r. objal funkcje zastepcy
kierownika stolecznego Wojewódzkiego Urzedu Bezpieczenstwa Publicznego.
Pózniej pelnil to stanowisko takze w Olsztynie i w Krakowie. Wslawil sie
osobistym zaangazowaniem w pacyfikacje, aresztowania i represje wobec
dzialaczy podziemia m.in. wobec ostatniego dowódcy Armii Krajowej gen.
Leopolda Okulickiego "Niedzwiadka".

W 1948 r. zostal przeniesiony do Ministerstwa Bezpieczenstwa Publicznego
(MBP) w Warszawie, gdzie w 1950 r. utworzono Departament X. Jego szefem
mianowano plk. Anatola Fejgina, zas Swiatlo otrzymal funkcje pierwszego
wicedyrektora.

Departament mial wlasny wydzial sledczy, wlasny pawilon w wiezieniu
mokotowskim oraz wlasne tajne wiezienie w willi w Miedzeszynie pod Warszawa.
Pierwszymi, którzy tam trafili, byli wiceministrowie Alfred Jaroszewicz i
Wlodzimierz Lechowicz. Obaj byli agentami NKWD, który jeszcze przed wojna
skierowal ich do polskiego kontrwywiadu.

Swiatlo szybko stal sie wplywowa postacia, kontaktowal sie bezposrednio z
Boleslawem Bierutem, mial takze mozliwosc osobistych rozmów z Lawrientijem
Beria. Mial równiez dostep do najbardziej tajnych kartotek, akt i dokumentów
MBP oraz Biura Politycznego PZPR.

Jedna z najwazniejszych akcji X Departamentu bylo zmanipulowanie przez
specjalna grupe pod kierownictwem dyrektora X Departamentu MBP plk Anatola
Fejgina i sowieckiego plk. Michala Taboryskiego wyników wyborów do Sejmu PRL
pierwszej kadencji przeprowadzonych 26 pazdziernika 1952 r. Odbywaly sie one
w atmosferze terroru i komunistycznej propagandy.

W listopadzie 1953 r. Swiatlo otrzymal od Bieruta polecenie wyjazdu do
Berlina Wschodniego z zadaniem zwrócenia sie do Stasi z prosba o
wyeliminowanie przedwojennej komunistki mieszkajacej w RFN, Wandy Bronskiej.
W podrózy towarzyszyl mu dyrektor Departamentu X Fejgin. Sekretarz stanu
ministerstwa bezpieczenstwa NRD Erich Mielke, z którym Swiatlo sie spotkal,
obiecal spelnic prosbe polskiego aparatu bezpieczenstwa.

5 grudnia 1953 r. podczas zwiedzania Berlina Zachodniego Swiatlo zglosil sie
do ambasady Stanów Zjednoczonych z prosba o azyl polityczny. Gdy
zorientowano sie, jak wysoka funkcje pelni, juz nastepnego dnia
przetransportowano go do Frankfurtu, a stamtad 23 grudnia przewieziono
specjalnym samolotem do Waszyngtonu.

Ucieczka Swiatly zostala oficjalnie ujawniona dopiero na jesieni nastepnego
roku. 28 wrzesnia 1954 r. podczas konferencji prasowej przedstawiciele
prokuratury generalnej USA oglosili przyznanie Swiatle azylu politycznego.
Bezposrednia relacje z konferencji nadalo Radio Wolna Europa, na falach
którego wielokrotnie pózniej wystepowal m.in. w audycji "Za kulisami partii
i bezpieki", opisujac prace polskich sluzb bezpieczenstwa.