MANIPULACJA OBRAZEM

Liczba wypowiedzi w tym wątku: 1

1. Data: 2002-04-05 14:28:45

Temat: MANIPULACJA OBRAZEM
Od: "kasia Rudzinska" <j...@c...pl> szukaj wiadomości tego autora

Manipulacja obrazem

Ogladajac telewizje lub film w kinie jestesmy czesto manipulowani za pomoca
obrazu, muzyki i komentarza. Manipulacja obrazem w telewizjach
postkomunistyczno - liberalnych w Polsce dokonywana jest czesto za pomoca
oswietlenia, odpowiedniego ustawienia kamery, kadrowania (czyli zbudowania
tzw. kadru - pewnego rodzaju "ruchomego zdjecia"), montazu czyli
wyselekcjonowania i poukladania dobrze lub zle oswietlonych i sfilmowanych
zdjec oraz za pomoca podlozenia odpowiedniej muzyki i komentarza. Aby
uswiadomic panstwu jakie mozliwosci manipulacji daje telewizja i film
chcielibysmy omówic podstawowe zasady:
? oswietlenia (red. Witold Pobudzin),
? ustawienia kamery i kadrowania (red. Pawel Pasionek),
? montazu (red. Klaudiusz Pobudzin).
Oswietlenie
red. Witold Pobudzin
Celem oswietlenia jest: podkreslenie nastroju, atmosfery i dramatyzmu,
klarowne przedstawienie fabuly, rozdzielenie planów, sugerowanie glebi,
kierowanie uwagi, wydobycie charakteru postaci, sygnalizowanie pory dnia,
wzbogacenie, a takze niekiedy oslepianie.
Cel minimum - pobudzic fotoelementy i halogenki srebra.
Jezeli chodzi o kierunek padania swiatla to wyrózniamy cztery podstawowe
swiatla: rysujace, wypelniajace, kontrowe i tlowe.
Naszym przykladem oswietlenia bedzie czlowiek, a dokladniej twarz czlowieka
poniewaz telewizja jak i film posluguja sie czesto zblizeniami twarzy.W
teatrze aktor gra czesto calym cialem w filmie i w telewizji decydujaca jest
mimika twarzy.
Najwazniejszym ze swiatel jest swiatlo rysujace, jego celem jest zbudowanie
plastyki twarzy. Kazdy czlowiek ma dwie rózne tzw. polówki twarzy, w
wiekszosci wypadków. Swiatlo rysujace ustawia sie od 15 do 45 stopni od osi
kamery i oswietla sie tzw. mniejsza polówke twarzy. Oswietlenie wiekszej
polówki twarzy jest manipulacja poniewaz twarz bedzie wygladala jak ksiezyc
w pelni.
Regulujac swiatlem rysujacym w góre mozemy wydluzac nos i wyszczuplac twarz
lecz oczodoly beda czarnymi planami a twarz stanie sie grozna i tajemnicza,
bedzie to tzw. twarz pokerzysty. Ciemne oczodoly moga sprawiac wrazenie
stanu chorobowego. Oswietlenie twarzy od dolu skróci nos, a z jeszcze
nizszej perspektywy jest czesto stosowane w horrorach, nadaje efekt
niesamowitosci i grozy.
Swiatlo rysujace ustawione z boku zwiekszy plastycznosc i wyrazistosc
twarzy, lecz struktura skóry stanie sie czytelna, osoba oswietlona w ten
sposób bedzie wygladala starzej.
Oswietlajac osobe z kierunku kamery miekkim swiatlem zobaczymy twarz gladka,
znikna zmarszczki i drobne skazy. Odczujemy wrazenie mlodosci, ale zniknie
wrazenie trójwymiarowosci twarzy, bedzie ona plaska. Takie oswietlenie jest
korzystne dla osób starszych. Przy takim swietle starsza osoba bedzie
pokazana z szacunkiem i z godnoscia.
W jezyku filmowym wystepuje takie okreslenie jak chirurgia swiatla czyli
delikatne zabiegi na postaci w celu skorygowania defektów lub niemodnych
cech urody aktorki czy aktora. Do tego stosuje sie troche swiatla, troche
cienia i duzo finezji.
Swiatlo wypelniajace biegnie równolegle do osi kamery, prawie nie daje cieni
natomiast rozjasnia cienie rzucone przez swiatlo rysujace. Od jego
ustawienia zaleza takze niuanse modelowania twarzy.
Swiatlo kontrowe (boczno kontrowe) - kierowane jest z tylu na glowe i
ramiona. Jego celem jest odciecie postaci od tla i daje to efekt
trójwymiarowosci. Przy zastosowaniu tego swiatla widz dostrzega dookola
glowy poswiate, tzw. aureole dajaca efekt natchnienia postaci ukazujacej sie
w telewizji. Aureola zarezerwowana byla kiedys dla gwiazd filmowych.
Swiatlo kontrowe mozna czasami mozna zastapic swiatlem tlowym. Swiatlo tlowe
kierowane jest na tlo i jego celem jest takze odciecie postaci od tla.
Istnieje jeszcze wiele swiatel stosowanych w filmie i w telewizji np.:
swiatlo ubraniowe - kierowane na ciemne ubrania, swiatlo sceniczne -
oswietlajace scenografie, swiatlo efektowe - imitujace np. efekt swiecy,
swiatlo typu "butterfly" - oswietlenie umieszczone nieco z góry i nieco
rozproszone, skierowane na twarz (najczesciej damska), w celu
zminimalizowania cienia nosa, faktury skóry, i podwójnego podbródka. Celem
tego swiatla jest takze wyeksponowanie kosci policzkowych oraz wydobycie
urody.
Jednym z swiatel stosowanych w filmie jest tzw. swiatlo na oczy. Daje ono
nadspodziewanie mocny efekt.Stosuje sie maly reflektorek zmiekczony siatkami
i przysloniety skrzydelkami - umieszczony przy kamerze daje bliki (odbicia)
w srodku oka i na zebach. Jesli umiesci sie go z boku, bialka oczu zablysna
milosnie, tragicznie lub groznie, ten efekt moze byc wzmocniony przez
odpowiednia muzyke.
Swiatlo moze byc takze twarde lub miekkie.Swiatlo twarde to stosunkowo male
bezposrednie zródlo swiatla, zazwyczaj z mozliwoscia koncentracji, dajace
jasne obszary oswietlone i glebokie cienie. Zwieksza ostrosc zdjec ale
uwypukla zmarszczki.Swiatlo miekkie nie daje glebokich cieni i niweluje
zmarszczki.
Istotna sprawa w oswietleniu jest takze barwa, która dziala na nastrój i
emocje, humory i apetyty widza. W artykule "Kolor i Symbol" Aleksandr
Pawlowic pisze "Papiez Innocenty III w 1200 r. oglosil prawa o przyjeciu
zasad zastosowania symboliki kolorów w chrzescijanskiej liturgii. Kolory,
które wymieniono w tym zarzadzeniu, to: bialy, czerwony, zielony, fioletowy,
czarny, z nastepujacymi uwagami o charakterze i sposobie zastosowania:
? Bialy - wcielenie niewinnosci i swiatlosci, wyraza nadzieja, skromnosc,
tryumf, slawe i niesmiertelnosc; uzywac bieli w czasie swiat poswieconych
Bogu, Bogurodzicy, Swietym Aniolom, Prorokom i przy slubnym obrzadku.
? Czerwony - znaczy ogien, krew, Boska Milosc; przeznaczony dla swiat Ducha
Sw., Meczenników. Zjawia sie przy ukazywaniu cierpienia Chrystusa.
? Zielony - symbolizuje nadzieje, tesknote za zyciem wiecznym. Kolor ten
poswiecony jest wielkiej liczbie swiat.
? Fioletowy - wyraza pokute, korzysta sie z fioletu w czasie Wielkiego
Postu.
? Czarny - jako kolor zaloby, przeznaczony jest dla obrzadku pogrzebów i
Mszy Sw., poswieconej umarlym , a takze w okresie Wielkiego Piatku."
Jest to tylko wycinek wiedzy o swietle. Chcialem tym, krótkim artykulem
uswiadomic Panstwu, ze to znane powiedzenie "pokazac kogos w zlym swietle",
ma glebokie uzasadnienie. Prosze zwracac uwage (jesli Panstwo czasami
wlaczacie telewizor) jak oswietlani sa postkomunisci i libertyni a jak tzw.
"niepoprawnie polityczni Polacy".
Mozliwosci manipulowania obrazem przez operatora
red. Pawel Pasionek
W codziennym zyciu nie postrzegamy rzeczywistosci tak jak czyni to kamera.
Operator, uruchamiajac wlasna inwencje twórcza, moze opisac dana rzecz na
wiele sposobów. To od tego jak sfilmuje obiekt zalezy, co widz bedzie mógl
zobaczyc. Prowadzi on widza po wczesniej zaplanowanej sciezce tak, aby
odbiór przekazu byl zgodny z intencjami twórców materialu filmowego. Wiec
nie bez przyczyny mówi sie, ze operatorzy maluja swiatlem.
Dla przykladu posluzmy sie opisem konkretnej rzeczywistosci zarejestrowanej
okiem kamery. Wyobrazmy sobie, ze operator ma sfilmowac miejscowosc
letniskowa. Jesli zdjecia zostana nagrane w sloneczny, letni dzien to widz
odczuje automatycznie klimat tetniacej zyciem miejscowosci. Natomiast jesli
bedzie padal deszcz, wial silny wiatr uginajacy drzewa, to kto zdecyduje sie
na wypoczynek w tej miejscowosci skoro pogoda bywa tam nienajlepsza? Wazny
jest wiec dobór zewnetrznych warunków w taki sposób, by byly one zgodne z
trescia materialu.
Idzmy dalej. Jezeli operator pokaze, iz w tej miejscowosci nie dba sie o
porzadek - sfilmuje porzucone butelki, nielegalne wysypisko smieci w lesie,
zdewastowany przystanek, dziurawe drogi, to widz stwierdzi, ze szkoda sie
tam wybierac na wypoczynek. Jezeli natomiast pokaze usmiechnietych ludzi
wypoczywajacych na plazy oraz ladnie urzadzone wnetrze hotelu to odbiór
bedzie diametralnie inny. Wazny jest wiec dobór miejsc.
Istotna jest tez sama technika filmowania. Material z szybkimi zblizeniami,
oddaleniami oraz przejazdami, zawierajacy duzo ruchu w kadrze spowoduje, ze
miejscowosc ta bedzie tetnila zyciem. Przesadne uzycie tego sposobu
filmowania doprowadzic moze widza do wrazenia, ze w tej miejscowosci panuje
nieslychany tlok i chaos.
Obraz musi byc adekwatny do tresci, by zagwarantowac, ze material filmowy
bedzie ukladal sie w logiczna calosc. Smiech wzbudzi wywiad z marynarzem
przeprowadzony na tle wysokich gór.
Zwykle sposób filmowania dobiera sie do rodzaju tematyki programu. Widzowie
przyzwyczaili sie do pewnych schematów i widzac juz same zdjecia, nastawiaja
sie na otrzymanie okreslonej tresci. Programy o zdarzeniach kryminalnych
pelne sa dynamicznych zdjec nakreconych z perspektywy ptasiej lub zabiej. W
takich materialach roi sie tez od detali takich jak nerwowe spojrzenia,
bladzace oczy, stukanie palcami czy widok samych stóp idacych po schodach.
Przestepca pokazany jest czesto jak zaslania twarz przed kamera, próbuje
uniknac sfilmowania, gdyz ma wiele na sumieniu. Te schematy w manipulacji
przenoszone sa na inne materialy np. majace zdyskredytowac jakiegos
czlowieka.
Przy odbiorze zdjec istotna jest kompozycja kadru. Asymetryczne ustawienie
najwazniejszych elementów obrazu wprowadza napiecie. Wystarczy wyobrazic
sobie scene, w której na pierwszym planie mamy twarz jakiejs osoby a w tle
widzimy mala sylwetke czlowieka. Duza ilosc ostrych barw i linii w tle za
glównym obiektem moze wywolac podobny efekt, a w programach publicystycznych
bardzo przeszkadza odwracajac uwage od tresci wypowiedzi. W odbiorze
materialu przez widza istotna jest równiez estetyka ujec. Niestarannie
dobrane kadry z brzydkimi, chwiejacymi sie i niepoprawnie doswietlonymi
zdjeciami nawet madrze mówiacej i atrakcyjnie wygladajacej osoby spowoduja,
ze widzowie odbiora ja negatywnie.
Wazna jest tez perspektywa z jakiej filmuje sie dany obiekt. W manipulacji
obrazem stosuje sie przewaznie perspektywe zabia lub ptasia. Perspektywa
zabia, czyli filmowanie od dolu wyolbrzymia wysokosc, u filmowanych osób
tworzy wrazenie dominacji. W znacznym stopniu dynamizuje tez ruch i moze
sugerowac czyhajace niebezpieczenstwo. Gdy w ten sposób filmuje sie osobe z
bardzo, bliska to wówczas bedzie ona miala nienaturalnie duza brode i nos,
co wyglada bardzo niekorzystnie. Natomiast perspektywa ptasia, czyli
filmowanie z nad obiektu redukuje wielkosc przedmiotów a w przypadku
czlowieka pomniejsza jego znaczenie.
Stopien wystapienia powyzszych efektów mozemy wyolbrzymic poprzez dobór
ogniskowej obiektywu. Obiektyw szerokokatny zaburzajac proporcje powoduje,
ze przedmioty znajdujace sie na pierwszym planie wydaja sie stosunkowo duze
w stosunku do otoczenia. Natomiast obiektywy dlugoogniskowe powiekszaja i
zblizaja tlo, znacznie splaszczajac perspektywe.
Poprzez dobór odpowiedniej perspektywy czy ogniskowej obiektywu mozna tak
sfilmowac dana grupe ludzi by optycznie powiekszyc lub zmniejszyc jej
liczebnosc. W czasach PRL-u dygnitarze PZPR z przerazeniem obserwowali jak
miliony Polaków z entuzjazmem uczestnicza w uroczystosciach religijnych
podczas wizyt Papieza Jana Pawla II w Ojczyznie. By w telewizji pomniejszyc
znaczenie tak otwartego przyznawania sie przez naród do wiary katolickiej
wydano operatorom polecenie by pokazywali jedynie male grupki ludzi, starsze
kobiety i duchownych, natomiast zabroniono filmowania mlodziezy. Obserwujac
dzisiaj przekazy telewizyjne z uroczystosci religijnych mozna dojsc do
wniosku, ze te metody manipulacji wcale nie wyszly z uzycia.
Sposobów manipulacji za pomoca obrazu jest wiele, lecz gdy Polacy
rozszyfruja taktyke medialnych oszustów beda duze szanse by zneutralizowac
ich niecne dzialania.
Montaz - ostatnim etap produkcji filmowej
red. Klaudiusz Pobudzin
Kiedy operator filmowy powraca z planu zdjeciowego dostarcza montazyscie
kasete ze zdjeciami. Montazysta dokonuje opisu tej kasety czyli pisze, ze
np. od 1 -do 20 sek. sa ladne zdjecia malego dziecka, a od 20 do 40 sek.
brzydkie zdjecia czlowieka na tle brudnego budynku. Po opisaniu montazysta
dokonuje selekcji ujec z których powstanie material telewizyjny. Podczas
selekcji ma on juz duze mozliwosci manipulowania, poniewaz moze wybrac
zdjecia negatywne. Pokaze wiec czlowieka elegancko ubranego, ale na tle
smietnika. W czasie wypowiedzi takiej osoby ukaza sie na ekranie twarze
ludzi znudzonych i zniecheconych. Wystarczy, ze material potrwa kilka minut.
Telewidz od razu poczuje niechec do takiej postaci.
Aby poznac techniczne tajniki montazu, nalezy znac PLANY FILMOWE. Plany te
sa podstawa jezyka filmowego.
PLAN OGÓLNY - widzimy sklep, obok przechodza ludzie, stoja samochody - plan
ten informuje o interesujacym nas miejscu.
PLAN PELNY - w sklepie sprzedawca krzata sie za lada - plan ten pokazuje
zwiazek czlowieka z miejscem w którym sie on znajduje.
PLAN AMERYKANSKI - ( od kolan w góre)- do sprzedawcy podchodzi klient - plan
ten pokazuje zachowania w kontakcie z innymi ludzmi
PLAN SREDNI - ( od pasa w góre) - sprzedawca gestykuluje, zacheca klienta do
kupna swoich towarów - plan ten charakteryzuje czlowieka poprzez równoczesne
ujecie w kadrze wyrazu twarzy i gestykulacji
PLAN BLISKI - (od ramion w góre) - klient dokonal duzych zakupów i na twarzy
sprzedawcy widoczne jest zadowolenie - plan ten pokazuje nam stan psychiczny
czlowieka, nie jego zachowanie i wyglad, ale przezycie.
Montazysta za pomoca tych planów opowiada historie. Nalezy pamietac o tym,
ze historie montowane sa tak, by dzialaly na uczucia widza, dlatego
telewizja i film maja ogromne mozliwosci manipulacji. Przykladem takich
dzialan jest zasada tworzenia filmu wedlug instrukcji amerykanskiej. "Jesli
uda sie wzbudzic zywe uczucia widza ( wzruszenie, radosc, strach,
wspólczucie ) moze on zostac skloniony do refleksji. W filmie o wartkiej
akcji, wobec nawalu zdarzen, widz nie ma czasu na refleksje, które nigdy nie
moga poprzedzac wzruszenia". Chodzi tu o swiadome przygotowanie telewidza na
przyjecie tzw. "refleksji", które sa niczym innym jak przemyconym na bazie
naszych emocji oszustwem.
Za pomoca montazu mozna zmieniac i falszowac i to w sposób o wiele
doskonalszy niz za pomoca jakiegokolwiek innego srodka wyrazu. Montaz daje
najwieksza mozliwosc manipulacji. Manipulacji, która czesto wchlaniamy bez
naszej wiedzy. Pamietajmy wiec, ze "nie wystarczy patrzec, by widziec".
Pamietajmy o tym szczególnie wtedy, gdy ogladamy telewizje.
--
K.RUDZINSK.

› Pokaż wiadomość z nagłówkami

Do góry

Zobacz także

1. Data: 2002-04-05 17:16:35

Temat: Re: MANIPULACJA OBRAZEM
Od: "olo" <o...@g...pl> szukaj wiadomości tego autora

Użytkownik "kasia Rudzinska" <j...@c...pl> napisał w wiadomości
news:xwir8.189779$Rf.2291732@news.chello.at...
> Manipulacja obrazem
[...]
Ktoś powiedział "Od kiedy nauczyłem się pisać, nie wierzę w nic co
przeczytam"

Pozdrawiam

olo

› Pokaż wiadomość z nagłówkami

Do góry