Trybunał w Strasburgu pyta o aresztowania w Polsce



Europejski Trybunał Praw Człowieka zwrócił się do rządu polskiego z
pytaniem czy to prawda, że w Polsce powszechnie jest stosowany system
bezzasadnego przewlekłego aresztowania wobec osób podejrzanych. Sprawa
bez precedensu, bo jeszcze nigdy Trybunał w Strasburgu nie kierował
pytania dotyczącego całego zagadnienia. A to znaczy, jak zgodnie mówią
prawnicy, że jest naprawdę źle.


Jak mówi Adam Bodnar, koordynator Programu Spraw Precedensowych w
Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka przetrzymanie ludzi w aresztach,
to już w Polsce wręcz recydywa. Z prowadzonych przez Helsińską
Fundacje statystyk wynika, że Polska przed Trybunałem w Strasburgu
przegrywa około 3-4 tego typu spraw tygodniowo.

Za tym idzie konieczność wypłacenia osobom, które wygrały
odszkodowań. Straty ponosi skarb państwa. - W konkretnych sprawach nie
są one wysokie: około 3-5 tysięcy euro na rzecz jednej osoby, ale
problem w tym, że tych spraw jest coraz więcej, co wywołuje wrażenie,
ze wszyscy w Polsce podejrzani są bezzasadnie przetrzymywanie w
aresztach - tłumaczy Adam Bodnar. Podaje przykład mężczyzny, który od
7 lat przebywa w areszcie tymczasowym, ale jeszcze nie doczekał się
wyroku nawet sądu pierwszej instancji.

Przypadek Jamrożego

Trybunał problem stosowania tymczasowego aresztu w Polsce chce więc
poznać dogłębnie. Pytanie o sytuację prawną osób aresztowanych
skierował do Polski na podstawie skargi, która w listopadzie trafiła
do Strasburga od byłego prezesa PZU SA Władysława Jamrożego. Podobnie
jak kilkadziesiąt innych osób Jamroży, który od pewnego czasu przebywa
już na wolności, skarży się na areszt. Trafił do niego w 2002 roku po
zatrzymaniu przez Centralne Biuro Śledcze. Jak tłumaczy jego adwokat
Witold Kabański Jmaroży przesiedział w areszcie bezzasadnie 2 lata i 3
miesiące.

- Władysław Jamroży jak i 6-ściu pozostałych jego współoskarżonych
miało te same zarzuty prokuratorskie: ale w areszcie siedział tylko
Jamroży, podczas gdy pozostali cały czas byli na wolności,
jednocześnie pełniąc wysokie stanowiska - mówi adwokat.

Ćwiąkalski: To wstyd

Odpowiedzią na zapytanie Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w
sprawie stosowania w Polsce aresztu zajmuje się między innymi
ministerstwo sprawiedliwości. Jak przyznaje szef resortu
sprawiedliwości Zbigniew Ćwiąkalski, już samo pytanie Trybunału w
Strasburgu to dla Polski po prostu wstyd i oznaka wyraźnej irytacji
Trybunału.

Zgodnie z prawem okres pobytu w tymczasowym areszcie to 12 miesięcy.
Może on być przedłużony, ale w skrajnych i wyjątkowych sytuacjach do
dwóch lat. W ramach przygotowania odpowiedzi dla Trybunału w
Strasburgu ministerstwo sprawiedliwości na razie zwróciło się do
Prokuratur Apelacyjnych z całego kraju z prośbą o przekazanie
statystyk dotyczących przebywania w aresztach podejrzanych. Czas na
udzielenie odpowiedzi, a w tym zaproponowanie jak chce Europejski
Trybunał "strukturalnych" zmian w tym zakresie, mija na przełomie
marca i kwietnia.