Polecam zwięzły artykulik:

Co się dzieje w głowie pod wpływem hipnozy?

Margit Kossobudzka 29-06-2005,

Hipnoza pomaga ludzkiemu mózgowi rozwiązywać problemy, z którymi nie radzi
on sobie na jawie - odkryli psychiatrzy z Uniwersytetu Columbia w Nowym
Jorku. Zbadali oni, w jaki sposób nasz mózg reaguje na hipnozę.

Kiedy mamy do rozwiązania jakieś zadanie, w naszym mózgu uruchamiają się
rejony odpowiedzialne za jego wykonanie. Naukowcy znają już większość z
nich, ale nie potrafią jeszcze określić wszystkich ścieżek, którymi wędrują
w naszej głowie sygnały nerwowe. Jedną z największych zagadek pozostaje
działanie siły sugestii. Dowiedziono, że hipnoza działa - jest dziś uznanym
narzędziem pracy psychoterapeutów. Jednak jak to się dzieje, że nasz
zahipnotyzowany mózg daje się tak łatwo oszukać? Do rozwiązania tej zagadki
przybliża nas odkrycie amerykańskich psychiatrów.

Widzimy niebieski, mówimy: czerwony

Uczeni postanowili wykorzystać do badań jedną z cech ludzkiego mózgu zwaną
efektem Stroopa. Pojawia się on, gdy musimy szybko podać kolor widzianego na
ekranie wyrazu. Wydaje się to banalne, ale problem w tym, że wyrazami są
słowa oznaczające kolory, np. niebieski, czerwony, żółty. Świetnie radzimy
sobie, gdy znaczenie wyrazu oraz czcionka, którą go napisano, są identyczne,
np. wyraz "czerwony" piszemy czerwonym kolorem. Ale gdy to samo słowo
napiszemy np. niebieskim długopisem, wtedy nasz mózg na chwilę głupieje.
Niezgodność koloru ze znaczeniem słowa opóźnia jego reakcję, w rezultacie
wolniej wykonujemy zadanie i częściej się mylimy.

Dlaczego? Bo czytanie jest procesem w dużej mierze zautomatyzowanym. Kiedy
czytamy, nie umiemy się powstrzymać od mimowolnego przyznawania znaczenia
widzianemu słowu. Dlatego nie potrafimy natychmiast określić koloru
widzianego słowa. Ten konflikt opisany po raz pierwszy przez Ridleya Stroopa
jest jednym z najsilniej zakorzenionych zjawisk zachodzących w naszym mózgu,
jakie są znane naukowcom. Nowojorscy badacze postanowili sprawdzić, czy da
się go usunąć za pomocą hipnozy.

Raz, dwa, trzy i nie umiesz czytać

Do badań wybrano 16 osób w wieku 20-35 lat wyselekcjonowanych spośród stu
chętnych. Wszystkie prawidłowo rozpoznawały barwy. Podzielono je na dwie
grupy - w każdej po cztery kobiety i czterech mężczyzn. Pierwsza grupa
składała się z ludzi podatnych na hipnozę (w testach osiągnęli wynik
dziesięć na 11 prób), druga z bardziej opornych (dwa-trzy udane seanse
hipnotyczne na 11 prób).

Uczestników poinformowano, że wezmą udział w komputerowej grze. Połowę z
nich, tę z pierwszej grupy, wprowadzono w stan głębokiej hipnozy. Wtedy
prowadzący podali im następującą instrukcję: "Za każdym razem, gdy usłyszysz
mój głos, uświadomisz sobie, że wkrótce na ekranie pojawią się pozbawione
znaczenia symbole. Będą wyglądały jak litery nieznanego ci alfabetu i nie
będziesz się starał przypisać im żadnego znaczenia. Te nonsensy będą
napisane w jednym z następujących kolorów: czerwonym, niebieskim, zielonym
lub żółtym. Twoim zadaniem będzie szybkie naciśnięcie guzika w kolorze
odpowiadającym kolorowi liter na ekranie. Zobaczysz, że będziesz potrafił
grać łatwo i bez wysiłku. Gdy tylko dźwięk z głośników ucichnie, odprężysz
się i znów staniesz się sobą - umiejącym czytać".

Powyższa wskazówka to tzw. sugestia posthipnotyczna. Dotyczy ona wykonania
określonej czynności, którą osoba zahipnotyzowana realizuje już po
przebudzeniu, a więc w stanie pełnej świadomości. Zazwyczaj jednak nie
pamięta tej sugestii, ponieważ ma częściową lub całkowitą amnezję. Tak było
i tym razem. Osobom wybudzonym wydawano następnie przez interkom polecenia
związane z wykonaniem zadania sprawdzającego działanie efektu Stroopa.
Reszta uczestników, której nie poddano głębokiej hipnozie, czytała te same
polecenia na ekranie monitora. Wszystkim osobom mierzono aktywność mózgu -
za pomocą rezonansu magnetycznego oraz rejestrując zmiany potencjału
elektrycznego neuronów.

Co się dzieje w mózgu?

Hipnoza poskutkowała i zniosła działanie efektu Stroopa - ogłosili
zadowoleni badacze. Osoby z pierwszej grupy znacznie szybciej niż te z
drugiej naciskały klawisze, popełniały też mniej błędów. W jaki sposób
działała sugestia hipnotyczna? "Sprawiła, że mózg koncentrował się tylko na
jednej rzeczy, w tym wypadku na kolorze oglądanego wyrazu" - wyjaśniają
uczeni w "Proceedings of the National Academy of Sciences". Pod wpływem
sugestii wyłączony został rejon mózgu zwany przednią częścią kory obręczy
odpowiedzialny między innymi za rozwiązywanie konfliktów. Inaczej pracowała
też kora potyliczna przetwarzająca wrażenia wzrokowe. Od niej prawdopodobnie
wszystko się zaczyna - przypuszczają uczeni. Sądzą, że podczas hipnozy
osłabiono czułość kory wzrokowej, w związku z tym nie reagowała ona na
widziane przez uczestnika badań słowa.

Co ciekawe, dokładnie te same rejony mózgu - jak pokazały wcześniejsze
badania - są aktywne, kiedy za pomocą placebo znosimy ból u pacjenta.
Placebo to rodzaj autosugestii - wierzymy, że podana przez lekarza
substancja zadziała i ta wiara przynosi skutek.

- Odkrycie, co w naszej głowie poddaje się działaniu sugestywnemu, obojętne,
czy hipnotyzera, czy lekarza, przede wszystkim umożliwi nam dalsze badania
nad fenomenem placebo. Rzuca także więcej światła na sposób, w jaki hipnoza
modyfikuje pracę mózgu - mówi Amir Raz, główny autor badań.

http://serwisy.gazeta.pl/nauka/1,34148,2793600.html?
nltxx=1000621&nltdt=2005-06-30-02-05


. Hipnoterapia to nie szarlataneria

Czym jest hipnoza?

Katarzyna Szymańska, wicedyrektor Polskiego Instytutu Ericksonowskiego:
Hipnoza to zjawisko wyjątkowej koncentracji uwagi pacjenta na swoim stanie
wewnętrznym, co oznacza, że inaczej zaczyna on odbierać bodźce płynące z
zewnątrz. Taki stan to zupełnie naturalna cecha człowieka - wszyscy co ok.
1,5 godziny przechodzimy rodzaj "zagapienia się", wyłączenia, które
przywraca nam równowagę psychiczną.

Czy każdy człowiek jest podatny na hipnozę?

Taka naturalna hipnoza może być także kreowana i pogłębiana przez terapeutę
we współpracy z pacjentem. I na taką metodę hipnoterapii, rozpropagowaną
przez amerykańskiego psychologa Miltona Ericksona, podatny jest każdy.
Istnieje też hipnoza autorytarna, w której hipnotyzer "wbudowuje" polecenia
w mózg podatnej na to osobie.

Czy to nie spowoduje, że pacjent zacznie robić rzeczy, których nie chce?

Hipnoza autorytarna jest bardzo trudna lub niemożliwa w przypadku osób mocno
się kontrolujących. Dlatego myślę, że jest raczej wątpliwe, by w codziennym
życiu ktoś oddziaływał na nas hipnotycznie bez naszej wiedzy i zgody.

A zatem nie ma się czego bać?

Absolutnie. Hipnoterapia nie jest żadną szarlatanerią. Jest uznana przez
klasyczną medycynę i służy m.in. leczeniu zaburzeń emocjonalnych, depresji,
uzależnień, a także niepłodności czy bólu. Może również pomagać sportowcom
czy biznesmenom w osiąganiu lepszych wyników.