Szanowni Panstwo,

w zalaczeniu przesylam materialy poswiecone OFFICIUM DIVINUM. Bedzie to i
koncert i liturgia. Ta noc mozna odbierac w zaleznosci od nastawienia
czlowieka:
czy jest czlowiekiem religijnym czy skoncentruje sie tylko na doznaniach
estetycznych. Celebransem bedzie autentyczny ksiadz, ktory poprowadzi
nieszpory, tak jak moglo to wygladac w XIII stuleciu. Calosc oczywiscie przy
swiecach, w koncu nie bylo wtedy elektrycznosci.
Przyjedzie tez i zaspiewa m.in. Marcin Bornus Szczycinski, szef festiwalu
MUZYKA W DAWNYM JAROSLAWIU oraz jeden z autorow festiwalu KRAKOW 2000. Swoj
udzial w czesci inauguracyjnej o godz. 21:05 zapowiedzial juz m.in.
Kazimierz Michal Ujazdowski, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. A
calosc zwiazana ze Św. Janem Chrzcicielem, Patronem Miasta Wrocławia!

Juz teraz zapraszam serdecznie na konferencje prasowa, ktora odbedzie sie w
dniu 20 czerwca (sroda) o godz. 13:00 w Dolnoslaskim Centrim Informacji
Kulturalnej OKiS (Rynek-Ratusz 24). Gosciem bedzie autor projektu Pan Robert
Pozarski.


Serdecznie pozdrawiam

Jan Andrzej Dabrowski
kierownik artystyczny cyklu Academia Musicae Sacrae
_____________________

OFFICIUM DIVINUM IN VIGILIAM NATIVITATIS ST.IOANNIS BAPTISTAE
/śpiewy gregoriańskie na Wigilię Narodzenia Św. Jana Chrzciciela/

Kościół Św. Stanisława, Wacława I Doroty, ul. Świdnicka (wejście od ul.
Franciszkańskiej)
23/24 czerwca 2001 roku

godz. 21:05 I Vesperis (I Nieszpory)
/o zachodzie słońca/

godz. 22:30 Completorium (Kompleta)

godz. 24:00 I Nocturno (I Nokturn)

godz. 1:00 II Nocturno (II Nokturn)

godz. 2:00 III Nocturno (III Nokturn)

godz. 3:00 Ad Laudes (Jutrznia)

godz. 4:15 Missa in Aurora (Msza o świcie)
/o wschodzie słońca/

Poszczególne godziny kanoniczne (części) trwają ok. 40 minut.

SCHOLA GREGORIANA SILESIENSIS
Kantor: Robert Pożarski

Noc czuwania - Święto Patrona Miasta - Św. Jana Chrzciciela.

Wyłącznie przy świecach.

Wstęp wolny.

Patronat honorowy:
Jego Eminencja Ksiądz Henryk Kardynał Gulbinowicz, Arcybiskup Metropolita
Wrocławski
Kazimierz Michał Ujazdowski, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Jan Waszkiewicz, Marszałek Województwa Dolnośląskiego
Bogdan Zdrojewski, Prezydent Wrocławia

Organizator:
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
w ramach cyklu ACADEMIA MUSICAE SACRAE

Projekt dofinansowano ze środków Samorządu Miasta Wrocławia.


____________________________________________________
_

Noc Świętojańska


W ubiegłym roku w Krakowie odbyło się całonocne nabożeństwo w Wigilię
Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Rzecz wydawać by się mogła normalna, bo
przecież to nic niezwykłego, że odbyła się nocna liturgia w Kościele. A
jednak sytuacja miała wszelkie znamiona niezwykłości. Po pierwsze, było to w
Cerkwii prawosławnej; po drugie - wykonawcami byli kantorzy z Aten pod wodzą
Głównego Kantora Katedry św. Ireny - Lycourgosa Angelopoulosa; po trzecie -
celebrował proboszcz katedry ateńskiej - Ojciec Thomas; po czwarte - cała
ośmiogodzinna Liturgia była śpiewana. Jako piąty i najważniejszy chyba
przejaw niezwykłości tego wydarzenia uznać należy zbieżność czasu, która
połączyła obchody Roku Liturgicznego w kalendarzach Gregoriańskim i
Juliańskim, co dało możliwość obchodzenia Roku Jubileuszowego przez Kościół
Wschodni i Zachodni w równoczesnym rytmie świąt.
Uczestnictwo w tamtym wydarzeniu zaowocowało dla mnie pomysłem, aby
spróbować kiedyś odprawić taką wigilię w oparciu o tradycję Kościoła
Katolickiego mającą przecież jednakowe korzenie z Kościołem Ortodoksyjnym. I
niewiele czasu upłynęło aby ten pomysł urzeczywistnić. Oto poprosił mnie Jan
Andrzej Dąbrowski o poprowadzenie powstającej we Wrocławiu scholi
gregoriańskiej, która wkrótce otrzymała nazwę "Schola Gregoriana
Silesiensis". Wzięliśmy się szybko do pracy nad tradycyjnym śpiewem Kościoła
i oto stanęliśmy przed odważnym projektem odprawienia całonocnej Liturgii
Wigilii Uroczystości Narodzenia św. Jana Chrzciciela, który jest wszak
patronem Wrocławia, a z tego powodu należy mu się szczególne traktowanie
właśnie tutaj.
Officium Divinum, które w Noc Świętojańską wypełni czas czuwania wzięte
zostało z monastycznej tradycji Ojców Dominikanów, zresztą jak się okazuje -
tradycji reprezentatywnej dla XIII wieku - okresu wielkich ruchów
monastycznych: dominikańskiego i franciszkańskiego. Poszczególne Godziny
Brewiarzowe wzięliśmy z prototypowego manuskryptu oo. Dominikanów z 1253
roku, który obecnie znajduje się w Klasztorze św. Sabiny w Rzymie. Wykonamy
je zaś w kościele św. Stanisława, Doroty i Wacława, który przez wiele wieków
był świątynią Braci Mniejszych od św. Franciszka. Nasz sposób śpiewania
chorału nawiązuje do XIII-wiecznego traktatu "De Musica" Hieronima z Moraw,
który szczegółowo opisuje modus cantandi obowiązujące w tamtych czasach.
Jego teoria w zadziwiający sposób odbija się w do dzisiaj żywych tradycjach
śpiewu ludowego, w Polsce obecnych zwłaszcza na kresach północno-wschodnich,
czy na Kurpiach.
Struktura Wigilii odpowiada formularzowi Uroczystości Narodzenia Św. Jana
Chrzciciela i składa się z pięciu zasadniczych elementów: I Nieszporów
odprawionych o zachodzie słońca; Komplety, która jest ostatnią godziną dnia;
cyklu modlitw nocnych - Matutinum składajacego się z trzech godzin nocnych -
Nokturnów. Jutrzni - Ad Laudes - odprawianej przed świtem i pierwszej Mszy
odprawianej o wschodzie słońca (Missa in Aurora). Poszczególne godziny są w
zasadzie oddzielnymi liturgicznymi całościami ale ułożonymi w dramaturgiczną
całość, która znajduje swoją kulminację podczas Mszy. I tak - I Nieszpory
mają uroczystym Magnificat otworzyć nasze serca na czas oczekiwania;
Completorium stanowi zamknięcie dnia ze wszystkimi jego złymi i dobrymi
sprawami; Matutinum to czas refleksji wypełniony długimi czytaniami z Pisma
Świętego i z pism Ojców Kościoła; Ad Laudes wreszcie w kantyku Zachariasza
wybucha radością na zakończenie nocy i nadejście Światłości symbolizowanej
wschodzącym słońcem. Cykl ten prowadzi do odprawienia Eucharystii, która
zawsze jest dramatyczną kulminacją Liturgii.
Przygotowując projekt Nocy Świętojańskiej stanęliśmy przed nie lada
problemem - oto Kościół Zachodni zarzucił już właściwie odprawianie Liturgii
Godzin w tradycyjnej związanej ściśle z cyklem dobowym i rocznym formie.
Trudno było nam znaleźć współczesne odniesienia, zatem jest to w jakiejś
mierze symulacja istniejącej kiedyś praktyki. Największym problemem było
odnalezienie się w formie ściśle związanej z życiem klasztornym, w którym
praktyka Officium jest integralną częścią życia konwentu, niestety w
dzisiejszej praktyce zredukowana już tylko do Godzin Dnia (Diurnis Horis).
Chcieliśmy zaproponować zatem pewną wizję celebracji Wigilii (opierającą się
oczywiście na naszej wiedzy o tradycji). Modlitwy Kanoniczne nie stanowią
jednej długiej celebracji, ale są między nimi przerwy, które dla konwentu
stanowiły czas wytchnienia, dla czuwających zaś są okazją do własnej
modlitwy albo odpoczynku. Podobnie wyglądają współczesne nocne liturgie w
Kościele Prawosławnym, gdzie nie ma obowiązku trwania cały czas w cerkwii.

Robert Pożarski
______________________
Osrodek Kultury i Sztuki
Rynek-Ratusz 24
50-101 WROCLAW
tel. +48 71 344 28 64
fax +48 71 344 28 65
o...@o...pl