poniedziałek, 2 listopada 2020 o 04:35:44 UTC+1 Jakub A. Krzewicki napisał(a):
> Nad widzianym z poziomu Wołgi, majestatycznie rozpartym Saratowem dominuje igła
katedralnego soboru Aleksandra Newskiego. Powyżej, na tle nieba rysuje się inny
jeszcze, wspaniały gmach w klasycznie petersburskim stylu - zamykająca rozległą
pustać Górnego Rynku Giełda Zbożowa. Ale zimą roku 1918 giełdy już tam nie było. Jej
szacowną siedzibę zajął klub anarchistów.
>
> W południe drugiego marca klub wzięty został szturmem niczym Pałac Zimowy. Wszystko
odbyło się błyskawicznie. Karabin maszynowy wypluł tylko jedną, niepewną serię i
zamilkł. Portrety Kropotkina wyfrunęły z okien. Zatrzeszczał ogień. Saratowscy
anarchiści byli ludźmi idei. Nie mogli zdobyć się na strzelanie do tłumu - takiego
tłumu. Siedzibę komitetu rewolucyjnego zdobył tłum kobiet.
>
> Dzień później miejscowe "Izwiestija Saratowskowo Sowieta" większość miejsca
poświęciły zawartemu właśnie pokojowi z Niemcami. Mało kto zwrócił uwagę na
informację w rubryce kryminalnej o napadzie na pewną herbaciarnię i zabójstwie jej
właściciela. Po dwóch tygodniach sprawa wróciła na łamy. Nawet na pierwszą stronę.
Napad był - jak się okazało - rewizją, morderstwo zaś - wyrokiem śmierci z
bezzwłocznym wykonaniem. Bandyci stanowili oddział bojowy federacji anarchistycznej,
który wymierzył karę za najstraszliwszą psotę, z jaką przyszło się synom Bakunina
zetknąć w ich burzliwych dziejach.
>
> W mieście panowała dwuwładza, typografia anarchistów odpowiedziała więc
niezwłocznie rozklejoną na płotach proklamacją. Odezwa ta wyjaśniała, iż członkowie
oddziału bojowego w sile 20 towarzyszy "za daremną i bezskuteczną uznali izolację
niejakiego Uwarowa Michaiła Aleksiejewicza jako zakamieniałego reakcjonisty i z
własnej inicjatywy zlikwidowali go". Stanowiło to "akt odpłaty i sprawiedliwy protest
przeciw zniszczeniu klubu oraz wydaniu w imieniu anarchistów
paszkwilancko-pornograficznego <<Dekretu o zmianie osobistego posiadania kobiet>>".
>
> Sygnowany przez "Wolną asocjację anarchistów m. Saratowa" dekret utrzymany był jak
najściślej w guście ówczesnych obwieszczeń sowieckiej władzy. Datowany na 28 lutego
1918, składał się z preambuły i 19 paragrafów. Wstęp głosił, iż za sprawą nierówności
społecznej tudzież instytucji ślubów wszelkie co lepsze egzemplarze płci pięknej
znalazły się w posiadaniu burżuazji, co zakłóca prawidłowość kontynuacji rodu
ludzkiego. Stanowi się zatem, iż od dnia 1 maja 1918 wszystkie kobiety od lat 17 do
32 (z wyjątkiem mających powyżej pięciorga dzieci) stają się własnością ludu.
>
> Uczestniczący w nacjonalizacji "członek pracujący" winien był potrącać na rzecz
"majątku narodowego" 9 procent zarobków, mężczyzna nie zrzeszony zaś - 100 rubli, co
wynosiło wówczas około 40 procent średniego miesięcznego zarobku robotnika. Z tych
wpływów fundusz "Ludowego Pokolenia" wypłacać miał użytkowanej kobiecie gotówką 232
ruble, resztę przeznaczając na utrzymanie "żłobków ludowych".
>
> Dalej dekret regulował korzystanie ze wspólnej własności. Mężczyźni rozporządzali
prawem "posłużenia się jedną kobietą nie częściej, niż trzy razy w tygodniu przez
trzy godziny". W tym celu winni przedstawić zaświadczenie komitetu fabrycznego,
domowego lub związków zawodowych o przynależności do "rodziny pracowniczej". Byli
mężowie zachowywali dostęp bez kolejki do dawnych żon; w razie protestów tracili
prawo do korzystania z kobiety. Talony na "wywłaszczony majątek ludowy" wydawać miało
urzędujące w klubie anarchistów biuro.
>
> Michaił Uwarow był - jak utrzymywano - członkiem czarnej sotni, a z całą pewnością
współpracownikiem ochrany. Prześladowca studentów i Żydów, agent tajnej policji
nieczęsto bywa osobistością niezwykłą. Bezsilny gniew nader rzadko przekształca się w
szatańską złośliwość. Każdy człowiek do tego zdolny zasłużył na uwagę. Uwarow był
więc kimś podwójnie ciekawym. W każdym razie trudno odmówić mu inwencji, poczucia
humoru i daru mimikry. Granica między rzeczywistością a fikcją jest w jego dziele
niedostrzegalna niczym w najlepszych powieściach Płatonowa. Czy w zaciszu domowym
studiował Engelsa? Czy bardziej wyglądał na szpicla, czy na restauratora? Szkoda, że
nigdy się już nie dowiemy.
>
> Bądź co bądź, wypada uznać go za klasyka practical joke. Swój żart sfabrykował od
początku do końca osobiście. Świadczy o tym nakład dekretu, szacowany na mniej więcej
dwieście egzemplarzy. Akurat tyle, ile samotny człowiek może w jedną zimową noc
rozkleić na murach. Prosta maszyna drukarska, zwana poufale pedałem, jaką w jego
piwnicy znaleźli anarchiści, została im skradziona tydzień wcześniej.
>
> Po zgonie swego twórcy dekret na dobre rozpoczął własny żywot. Wielokrotnie,
zarówno w dobrej, jak i złej wierze przedrukowywały go gazety. Przedostał się na
Zachód, dając początek legendzie o tak zwanej - jak pisała ówczesna prasa polska -
"wspólnocie bab w Sowdepii". Legenda ta miała nader twardy żywot, zmartwychwstając w
dekadę później, gdy przyszłe ofiary Stalina przekazywały sobie szeptem w opłotkach
platońską wizję, że "wszyscy w kołchozach spać będą pod wspólną derką".
>
> Tu i ówdzie poczęto nawet wcielać dekret w życie. Na przykład w kwietniu w mieście
Włodzimierzu opublikowane zostało wezwanie do kobiet od lat 18, nakazujące pod karą
rejestrację w biurze wolnej miłości. Jeszcze w rok później z jakiejś zapadłej wsi
Miediany (powiat kurmyszski) nadeszła skarga na ręce samego Lenina. Zachował się
wysłany na adres symbirskiej Czeki telegram ascetycznego wodza rewolucji:
NIEZWŁOCZNIE NAJŚCIŚLEJ SKONTROLOWAĆ, JEŚLI SIĘ POTWIERDZI ARESZTOWAĆ WINNYCH, UKARAĆ
NATYCHMIAST I SUROWO, POWIADOMIĆ CAŁĄ LUDNOŚĆ, TELEGRAFOWAĆ O WYKONANIU. Dodać można,
iż broszurę z tekstem dekretu - zapewne traktowanego jako autentyczny - znaleziono
przy aresztowaniu w kieszeni munduru nieszczęsnego admirała Kołczaka...
>
> Wielki gniew bolszewików, zamykanie wspominających o "paszkwilu" gazet, trzy
czwarte wieku milczenia każą spojrzeć na sprawę od strony utopii. Trocki miał kilka
pomysłów, których nigdy nie odważył się zrealizować: militaryzacji pracy,
kolektywnego wychowywania dzieci, zniesienia pieniędzy... Jako mędrzec u władzy był
naprawdę pilnym czytelnikiem platońskiego "Państwa". Kto wie, czy nie chodziła mu po
głowie idea najbardziej rewolucyjnego z wszelkich własnościowych przekształceń? Jeśli
ktokolwiek podkładał pod zmurszały gmach społeczny tę bombę - lont jej wyrwał samotny
szyderca z Saratowa.
>
> [z:] Jan Gondowicz - Uniwersalna historia nikczemności
> http://niniwa22.cba.pl/gondowicz_uniwersalna_histori
a_nikczemnosci.htm

Bardzo ciekawe. bardzo.