> Tu się zwrócę z pytaniem do grupowych lekarzy: czy każda choroba musi mieć
> przyczynę?

No, niektóre choroby mają jedną, jasno zdefiniowaną przyczynę, ale nie
o tych tutaj porozmawiamy.
Jak napisałeś, statystycznie na ten nowotwór może zachorować 3,2 na
100 000 mężczyzn.
Napisałeś też, że w Danii jest to 9 mężczyzn na 100 000.
Ktoś mógłby powiedzieć, że przyczyną jest miejsce zamieszkania w Danii
i że niedobrze jest tam mieszkać, bo ryzyko zachorowania większe.
Możemy jednak podejrzewać, że jest odwrotnie - dobrze jest mieszkać w
Danii, bo wykrywalność większa, a więc szanse na przeżycie także.
Znowu się pokazuje, że statystyka kłamie i trzeba ją umieć
interpretować.

Statystyka obejmuje wszystkie możliwe przyczyny sumarycznie.
Rozszyfrowanie, co było konkretnie przyczyną może być całkiem
niemożliwe, także dlatego, że przyczyn jest zazwyczaj wiele -
przyczyny te kumulując się, w końcu doprowadzają do przezwyciężenia
mechanizmów obronnych organizmu i do choroby.
Taki prosty przykład. Jedną z przyczyn powstawania raka jest proces
zapalny toczący się w obrębie komórek. Ten proces zapalny może
zaistnieć z wielu przyczyn. Załóżmy, że jądro zostało uderzone, zaczął
się w nim lokalny proces zapalny (tak mały, że nawet go nie można
wyczuć). Powiedzielibyśmy, że przyczyną było uderzenie. Ale u jednych
osobników takie samo uderzenie zagoi się bez śladu, a u drugich będzie
trwało z powodu niezdrowego stylu życia, nieprawidłowego odżywiania,
braku witamin itd. Teraz powiedzielibyśmy, że przyczyną był niezdrowy
tryb życia, brak witamin, itd. Znowu u niektórych, którzy mają
witaminy, prowadzą zdrowy tryb życia, rak i tak się rozwinie, ponieważ
mają skłonności genetyczne i przykładowo nawet przy bardzo małym
zapaleniu, które szybko zanikło, rak i tak się pojawi. Tutaj
powiedzielibyśmy, że przyczyną są "złe" geny, mimo że na samym
początku zawiniło uderzenie.
Wchodzimy w paradoks, którego rozwiązaniem jest przyjęcie, że przyczyn
jest wiele. W ustaleniu, jaki to zbiór przyczyn, może pomóc znowu
statystyka, czasem nawet pomoże w ustaleniu, która jest najważniejsza.
Przeprowadza się badania typu "wpływ omega-3 na zmniejszenie
występowania chorób serca". Są to badania statystyczne - podlicza się
ilość zawałów w grupie jedzącej omega-3 i nie jedzącej omega-3.
Badanie statystyczne ma dla nas wartość, jeśli będziemy umieli
zinterpretować je poprawnie.
Należy pamiętać, że żarcie omega-3 garściami, nie zapobiegnie na 100%
zawałowi, ponieważ są inne przyczyny, ale badanie to informuje nas, że
jest to jedna z przyczyn.
Podpieranie się takimi badaniami przez firmy farmaceutyczne w celu
sprzedaży omega-3 (no i oczywiście wielu innych leków czy suplementów)
i reklamowanie tego jako panaceum jest jakby nie do końca uczciwe
(zawsze jednak coś pomoże). Już lepiej, gdy preparat zawiera wiele
składników, jest preparatem złożonym.
Pamiętajmy także, że szukamy przyczyn danej choroby, gdy już jesteśmy
chorzy, czyli szukamy tylko dla tej konkretnej choroby. Z perspektywy
człowieka zdrowego wygląda to inaczej - on chce chronić się przed
wszystkimi chorobami.
Jeśli chcemy wyeliminować wszystkie przyczyny, musimy robić to w
bardzo szerokim zakresie, czyli trzeba wdrożyć zdrowy tryb życia we
własne życie i to w sposób poprawny. A to jest trudniejsze niż się
wydaje...