Schemat terapii pacjentki długoterminowej w śpiączce - krok po kroku
1. Stała obecność i kontakt emocjonalny

Zapewnienie obecności osoby bliskiej przez całą dobę (słuch, dotyk, mowa).

Stosowanie pozytywnej mowy emocjonalnej, rozmowy, czytania książek, śpiewania.

Minimalizacja samotności - pacjentka nigdy nie powinna być pozostawiana
całkowicie sama.

2. Stymulacja zwierzętami (terapia animal-assisted)

Mały piesek (z natury delikatny i towarzyski) do codziennego kontaktu (lizanie,
przytulanie, obecność).

Mała wiewiórka lub inne aktywne zwierzę do dynamicznej stymulacji bodźcowej.

3. Analiza aktywności mózgu

Zakładanie EEG codziennie lub co drugi dzień.

Badanie zmian fal mózgowych przy różnych rodzajach stymulacji (dotyk, dźwięk,
wibracje).

4. Stymulacja sensoryczna (dotyk i masaż)

Masaże całego ciała: manualne i za pomocą specjalnych materacy masujących.

Stymulacja uciskowa punktów refleksologicznych stóp i dłoni.

Wibracje infradźwiękowe stymulujące całe ciało (delikatne, rytmiczne).

5. Stały monitoring parametrów życiowych

Monitoring EKG, tętna, ciśnienia, saturacji i poziomu glukozy.

Rejestrowanie zmian podczas bodźcowania (dotyk, dźwięk, zmiana pozycji ciała).

6. Pionizacja i aktywizacja mięśni

Codzienna pionizacja za pomocą egzoszkieletu lub stołu pionizacyjnego.

Robotyczna rehabilitacja kończyn dolnych i górnych (urządzenia np. typu Lokomat).

Ćwiczenia bierne i czynne pod okiem fizjoterapeutów.

7. Neurostymulacja słuchowa

Terapia dźwiękiem binauralnym (nagrania dostosowane do fal mózgowych theta i
alpha).

Stymulacja słuchowa 3D (dźwięki natury, przestrzenne rozmowy, zmienne źródła
dźwięku).

8. Zaawansowana diagnostyka funkcjonalna mózgu

Wykonanie 4D funkcjonalnej tomografii mózgu (fMRI) w celu oceny aktywności
metabolicznej i krążeniowej mózgu.

Mapowanie obszarów aktywnych i nieaktywnych w odpowiedzi na różne bodźce.

9. Terapia przez stopy

Regularna stymulacja stóp: masaż uciskowy, kąpiele kontrastowe, wibracje.

Ćwiczenia bierne stóp i stawów skokowych.

10. Neuromodulacja mózgu

Ocena możliwości zastosowania stymulatorów mózgu (DBS - Deep Brain Stimulation).

Rozważenie zastosowania Neuralink Elona Muska - gdyby udostępniono dostęp do
technologii:

Monitorowanie i stymulacja wybranych obszarów mózgu odpowiedzialnych za
świadomość i ruch.

Potencjalne połączenie sygnałów z urządzeniami rehabilitacyjnymi i systemami
komunikacji (np. cyber-oko).

Uwagi:

Proces ten wymaga codziennego rejestrowania danych i tworzenia indywidualnej mapy
reakcji pacjentki.

Ważne jest utrzymanie dużej zmienności bodźców i unikanie monotonii.

Wymaga zespołu: neurolog, neuropsycholog, fizjoterapeuta, logopeda, pielęgniarka
neurologiczna, inżynier biomedyczny.

Propozycja literatury naukowej i źródeł do dalszych badań:

Schiff ND. Recovery of consciousness after brain injury: a mesocircuit
hypothesis. Trends in Neurosciences (2010).

Giacino JT et al. The minimally conscious state: definition and diagnostic
criteria. Neurology (2002).

Laureys S. The Neural Correlate of (Un)Awareness: Lessons from the Vegetative
State. Trends in Cognitive Sciences (2005).

Owen AM, Coleman MR. Functional neuroimaging of the vegetative state. Nature
Reviews Neuroscience (2006).

Światowe ośrodki specjalizujące się w wybudzaniu ze śpiączki:

Coma Science Group, University of Liege, Belgia (prof. Steven Laureys)

Center for Brain Injury Recovery, Spaulding Rehabilitation Hospital, Harvard
Medical School, USA

Institut du Cerveau - Paris Brain Institute, Francja

Rehabilitation Institute of Chicago - Shirley Ryan AbilityLab, USA

National Hospital for Neurology and Neurosurgery, Londyn, UK