W moim poprzednim poscie pt. "Wolnosc a instynkty", po ktorym rozpetala sie
dosc burzliwa dyskusja, wspomnialem o biblijnej przypowiesci opisujacej
zycie czlowieka w Raju. Czlowiek byl w Raju jakby poza Dobrem i Zlem.
Dopiero grzech (nieposluszenstwo) sprawil, ze czlowiek stanal przed bardzo
powaznym dylematem. Dokonujac wyboru zla spowodowal, ze
odtad stale juz musi wybierac i stale ma do wyboru Dobro i Zlo. Takich
wyborow dokonuje czlowiek wiele kazdego dnia.
Sam ow grzech (nieposluszenstwo) nie byl wylaczna wina czlowieka. To pewna
istota spowodowala, ze czlowiek zdradzil swego Boga.
Z drugiej jednak strony wolna wola czlowieka, sumienie, refleksyjnosc -
wydobywa czlowieka ponad swiat zwierzat. A wiec istnieje jakby pewien rodzaj
skutkow "grzechu", ktory sama sumarum wychodzi czlowiekowi na dobre, chociaz
powoduje rozliczne cierpienia.
Zwierzeta kierując się glownie instynktem i podążając za nim, nie odczuwają
żadnych skrepowań. Instynkt kieruje zachowaniami zwierzat w sposob niemalze
nieomylny - podpowiada on zwierzeciu CO JEST DLA NIEGO DOBRE. Te instynkty
stoja na strazy zycia, ktorego glownym celem jest jego zachowanie i
przedluzenie gatunku.
Jezeli zwierze kierujac sie instynktem zaspokaja okreslone potrzeby zyciowe,
to mozna by powiedziec, ze przezywa tym samym swoja wolnosc w sposob
nieskrepowany. Ale czy to naprawde jest wolnosc???????? Wielu ludzi
chcialoby powrotu do takiego stanu, stanu zycia na poziomie zwierzecia,
zycia kierowanego instynktami, instynktami zastepujacymi mu
mozliwosc podejmowania decyzji. Chcieliby oddac za darmo ciezar wolnosci,
nieustannego podejmowania decyzji za cene powrotu do stanu zycia kierowanego
instynktami. Wlasnie alkoholizm, narkotyki - stanowia pewnego rodzaju
ulatwienie do powrotu czlowieka do takiego stanu. Alkohol paralizujac
uczucia wyzsze - wydobywa na wierzch to co w czlowieku jest zwierzcego - te
wlasnie tlumione popedy i nieuporzadkowane zachowania.
Wolnosc, jakiego doznaje zwierze kierujace sie wylacznie intynktami i
popedem - mozna nazwac wolnoscia "nierozumna". Pojecie wolnosci wlasciwej
odnosic sie moze tylko do bytu rozumnego, osobowego, obdarzonego
refleksyjnoscia, pamiecia, historia, kultura, bytu, ktory w duzej mierze
jest wierny nagromadzonym przez pokolenia i przekazywanym pokoleniowo
wzorcom.
Tylko OSOBA moze byc prawdziwie wolna. Moze byc wolna dlatego ze jest
swiadoma nie tylko swego istnienia, ale rowniez siega swoja refleksyjnoscia
do istnienia innych osob, krewnych, bliskich, a nawet przodkow, o ktorych
informacje czerpie poprzez wiedze zaczerpnieta inaczej anizeli tylko przez
geny i dziedzicznosc - bo za pomoca jezyka i przekazywanej tradycji oraz
wzorcow wspolzycia.
=================================================
Prawdziwa wolnosc nie jest jednak mozliwa bez swiatla, bez poznania, bez
swiadomosci, samoswiadomosci, nadswidomosci obejmujacej cala gromade ludzka,
w ktorej czlowiek przebywa. Aby to wszystko rozeznac i nie zabladzic, nie
pogubic sie - potrzebne sa drogowskazy. Dlatego tez ludzie ludziom stawiaja
takie drogowskazy. Jest ich cale mnostwo. Trzeba wiedziec, ktore sa
"prawdziwe", ktore nas poprowadza do celu, ktorego sobie moze nie
uswiadamamiamy nawet.
Kiedy idziesz przez ciemny las nocą - to jesli nie znasz drogi -
potrzebujesz przynajmniej latarki. Koniecznie potrzebne jest swiatlo
rozpraszajace ciemnosci. Kiedy idziesz przez dzika dzungle lub wedrujesz po
gorach - dobrze jest miec przewodnika. Na rozstajach drog, na wszelkiego
rodzaju krzyzówkach, wszedzie tam gdzie potrzebny jest jakis szybki wybor -
przydalby sie jakis wlasciwy drogowskaz.
Rinaldo