Słuchałem dzisiaj tego Kaczyńskiego i słyszałem obłęd, tak to jest jak
ktoś oderwie się od rzeczywistości, a czynniki zewnętrzne uważa za
własne. Jednocześnie nie tylko obłęd był zauważalny, ale ewidentny
strach w głosach reporterów zadających pytania i ten strach tych osób
znowu skupił mnie na Kaczyńskim i ujrzałem Hitlera, który rozkazuje,
odwołuje się do wyśnionej w sobie mocy, imperatywów moralnych i pewnie
wyborcy z dołów społecznych z podziwem wpatrywali się w tą postać,
która jeszcze bardziej pobudziła wszystkich odszczepięńców do agresji.
Pomyślałem, że ten facet chce w Polsce wojny. A jak usłyszałem o tym,
że znowu pomnik będzie budował w miejscu krzyża, czyli marnował moje
pieniądze, to mnie szlak trafił i to jeszcze komu....zabójcy
pasażerów , kiedyś zbrodniarzami nazywano ulicę i teraz to
wróciło.....a tu charakterystyka takich popaprańców z ich imperatywami
moralnymi.
/
Uzywajac terminu charakter autorytarny implikujemy, ze oznacza on
strukture osobowosci, ktora stanowi psychologiczny fundament faszyzmu.
Autorytet nie musi byc ani osoba, ani instytucja powiadajaca:masz
robic to i to, nie wolno ci robic tego i tego. Taki rodzaj autorytetu
moglibysmy nazwac autorytetem zewnetrznym, ale bywa takze autorytet
wewnetrzny objawiajacy sie jako obowiazek, sumienie albo
superego.Rozwoj mysli nowoczesnej, od protestantyzmu po filozofie
Kanta, moze byc w istocie rzeczy scharakteryzowany jako zastepowanie
autorytetu zewnetrznego wewnetrznym. Wraz z politycznymi zwyciestwami
rosnacych klas srednich autorytet zewnetrzny stracil na prestizu, a
jego
miejsce zajelo sumienie czlowieka. Wielu dopatrywalo sie w tej
zmianie zwyciestwa wolnosci. Ulegac rozkazom z zewnatrz (przynajmniej
w sprawach duchowych) wydawalo sie niegodne wolnego czlowieka; ale
ujarzmienie jego naturalnych sklonnosci i ustanowienie dominacji
jednej strony jednostki, jej natury, przez inna, jej rozum, wole albo
sumienie zdawalo sie sama istota wolnosci. Analiza wykazuje, ze
sumienie sprawuje wladze z rowna surowoscia jak autorytety zewnetrzne,
a ponadto, ze tresc rozkazow wydawanych za posrednictwem ludzkiego
sumienia czesto nie wyrasta w ostatniej instancji z potrzeby
indywidualnego "ja", lecz z zamowienia spolecznego, ktore
przywlaszczylo sobie godnosc normy etycznej. Z chwila gdy jednostka
czuje, ze sama wydaje sobie rozkazy, rzady sumienia moga stac sie
nawet surowsze od rzadow autorytetow zewnetrznych; jakze mozna
buntowac sie przeciw samemu sobie?W ostatnich dziesiecioleciach
sumienie stracilo wiele na znaczeniu. Wydaje sie, jakoby ani
autorytet zewnetrzny, ani wewnetrzny nie odgrywal juz wybitnej roli w
zyciu jednostki. Kazdy czlowiek jest calkowicie wolny, o ile nie
narusza slusznych praw innych ludzi. Naszym zdaniem jednak autorytet
zamiast zniknac, stal sie niewidoczny. W miejsce jawnego autorytetu
panuje wladza autorytetow anonimowych. Ukrywa sie pod maska zdrowego
rozsadku, nauki, zdrowia psychicznego, normalnosci, opinii publicznej.
Nie zada niczego poza oczywistoscia. Zdaje sie poslugiwac nie presja,
lecz tylko lagodna perswazja.
Anonimowy autorytet dziala skuteczniej niz autorytet jawny, poniewaz
nikt nie podejrzewa, ze ukrywa sie za nim nakaz i oczekiwanie
posluszenstwa. Gdy mamy do czynienia z autorytetem zewnetrznym,
wiadomo, ze zostal wydany rozkaz, i wiadomo, kto go wydal; z
autorytetem tym mozna walczyc i w walce tej moze sie rozwinac osobista
niezaleznosc i odwaga cywilna. Ale podczas gdy w uwewnetrznionym
autorytecie rozkaz, jakkolwiek wewnetrzny, pozostaje widoczny, w
autorytecie anonimowym i rozkaz, i rozkazodawca sa niewidzialni. To
tak, jak byc ostrzeliwanym przez niewidocznego wroga. Nie mozna oddac
ciosu.Wracajac do rozwazan o charakterze autorytarnym, najwazniejszym
rysem, ktory nalezy tu wymienic, jest postawa wobec wladzy. Dla
autorytarnego charakteru istnieja, ze sie tak wyraze, dwie plci:
posiadajaca wladze i pozbawiona wladzy. Sila wladzy, czy to osob, czy
tez instytucji, wywoluje w nim automatycznie milosc, podziw i gotowosc
podporzadkowania sie. Wladza fascynuje go, nie dla szczegolnych
wartosci, jakie moze reprezentowac, lecz wylacznie dlatego, ze jest
wladza. I tak jak wladza automatycznie wywoluje w nim milosc, tak
ludzie lub instytucje pozbawione wladzy automatycznie wywoluja jego
pogarde.
Sam widok osoby bezsilnej budzi w nim chec atakowania, dominacji,
ponizania. Podczas gdy czlowieka o odmiennym typie charakteru przeraza
mysl o atakowaniu bezbronnego, autorytarny charakter czuje sie tym
bardziej pobudzony, im slabsza jest jego ofiara.

......../ Los moze byc filozoficznie zracjonalizowany w postaci prawa
naturalnego albo przeznaczenia czlowieka, moze byc zracjonalizowany
religijnie jako wola Boza, etycznie - jako obowiazek, ale dla
charakteru autorytarnego bedzie to zawsze sila wyzsza, stojaca na
zewnatrz jednostki, sila, ktorej jednostka moze tylko ulec.
Autorytarny charakter wielbi przeszlosc. Co bylo zawsze, bedzie
wiecznie. Chciec czegos albo pracowac w imie tego, czego jeszcze nie
bylo, jest zbrodnia albo szalenstwem. Cud tworzenia - a tworzenie
zawsze jest cudem - lezy poza zasiegiem jego emocjonalnego
doswiadczenia.