Nazewnictwo roslin - cz II

Liczba wypowiedzi w tym wątku: 1

1. Data: 2003-07-11 08:47:50

Temat: Nazewnictwo roslin - cz II
Od: p...@p...onet.pl szukaj wiadomości tego autora

INTRODUKCJA ROŚLIN.
Zarówno pochodzenie nazw roślin jak i reintrodukcja pierwszych roślin podążają
śladami klasycznej cywilizacji. W szczytowym okresie cesarstwa rzymskiego, gdy
obejmowało ono rozległe obszary od zachodniej Europy do Azji i Afryki
Północnej, wraz z podbojami przenoszone były rośliny nadające się do spożycia
lub ozdoby, takie jak np. kasztanowiec jadalny, brzoskwinie, figi i wiele ziół.
Później wyłoniła się Ameryka Północna, jako źródło nowych roślin. Pod koniec
XVI w. niektóre z nich uprawiano w angielskich ogrodach, a w XVII w. znacznie
więcej gatunków wprowadzono głównie przez indywidualnych kolekcjonerów i
zbieraczy. W 1842 r. Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze zatrudniło Daniela
Douglasa i wysłało go na zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej, aby zbierał
nasiona dotychczas nie znanych gatunków, łącznie z daglezją zieloną i świerkiem
sitkajskim. Jednakże największą nagrodą dla kolekcjonerów roślin było odkrycie
bogatej i zróżnicowanej flory Dalekiego Wschodu. Dostęp do Chin był utrudniony
aż do traktatu nankińskiego w 1842 r. W następnym roku Robert Fortune rozpoczął
ekspedycję pod egidą Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego. Ekspedycja
przywiozła wiele nowych nieznanych gatunków ogrodowych roślin ozdobnych. W
swojej wędrówce spotkał francuskich botaników – misjonarzy, a wśród nich
Armanda Dawida, który odkrył piękne drzewo o nazwie Davidi. Złoty wiek
poszukiwaczy roślin przypada na początek obecnego stulecia, kiedy to
wprowadzono do uprawy tysiące gatunków. Ernest Henryk Wilson, jeden z
najsławniejszych poszukiwaczy roślin odkrył ponad 3000 gatunków. W tym czasie
Georg Forrest introdukował wiele gatunków rododendronów i innych roślin z Chin
i Tybetu. Frank Kingdom Ward, który podróżował po Himalajach, opublikował w
1920 r. kilka interesujących sprawozdań ze swych niezwykłych doświadczeń
związanych ze zbieraniem okazów pierwiosnków, lili, różaneczników i goryczek.
Ekspedycje poszukiwaczy roślin w rejony niegdyś niedostępne dla badaczy z
Zachodu są dzisiaj kontynuowane, lecz w mniej dramatycznych okolicznościach niż
na początku wieku.

PRZEPISY I KODEKSY MIĘDZYNARODOWE.
Linneuszowski system klasyfikacji roślin był stale rozwijany przez naukowców,
całe królestwo roślin zostało podzielone na wielogałęziowe drzewo
genealogiczne, stosownie do botanicznej charakterystyki każdej rośliny.
Jednakże opracowanie rzetelnych zasad systematyki dla potrzeb naukowych,
handlowych i ogrodniczych wymagało międzynarodowej współpracy. W jej wyniku
utworzone zostały w 1980 r. międzynarodowe przepisy nomenklatury botanicznej,
zebrane w formie "Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Roślin uprawnych
(International Code of Nomenclature for Cultiveted Plants). Szczegóły dotyczące
pisowni łacińskiej nazw gatunkowych i wyższych jednostek systematycznych
zostały zebrane w Międzynarodowym Kodeksie Nomenklatury Botanicznej
(International Code of Botanical Nomenclature) wydanym w 1988 r.

KRÓLESTWO ROŚLIN.
Królestwo roślin można podzielić na rośliny naczyniowe i nienaczyniowe. Rosliny
naczyniowe są ważniejsze i bardziej interesujące dla ogrodnictwa, mają
wyspecjalizowane tkanki przewodzące, które pozwalają na wzrost w szerszym
zakresie, mogą więc osiągać większe rozmiary niż rośliny nienaczyniowe, takie
jak glony, grzyby mchy i wątrobowce. Rosliny naczyniowe sklasyfikowano w dwóch
podgromadach : nagonasienne i okrytonasienne (Gymnospermae i Angiospermae), w
zależności od sposobu wykształcenia nasion. Dalszy podział obejmował
wydzielenie klas, rzędów i wreszcie rodzin jako jednostek klasyfikacyjnych. W
podgromadzie nagonasiennych wydzielono np. klasę - iglaste (Coniferae) z
rzędem - szpilkowce (Coniferales) i czteroma rodzinami, wśród których znajdują
się bardzo ważne dla ogrodnictwa : sosnowate - (Pinaceae) i cyprysowate -
(Cuprassaceae).

RODZINA.
Rodzina w sensie botanicznym może obejmować ściśle ze sobą spokrewnione i
wyspecjalizowane rośliny, np. storczyki (Orchidaceae) i ananasowate
(Bromeliaceae) lub też, tak jak różowate (Rosaceae), rośliny o odmiennych i
zróżnicowanych wymaganiach jak np. Alchemilla, Cotoneaster, Crataegus, Geum,
Malus, Prunus, Pyracantha, Sorbus i Spiracea. Rośliny są pogrupowane w
konkretne rodziny zależnie od anatomii i budowy ich kwiatów, owoców i innych
organów.

RODZAJ I JEGO GATUNKI.
Rodzina botaniczna może składać się z jednego lub wielu rodzajów, np. rodzina
Eucryphiaceae obejmuje tylko rodzaj Eucryphia, a np. w skład rodziny Asteraceae
(Compositae) wchodzi ponad tysiąc rodzajów. Każdy rodzaj ł±czy rośliny
pokrewne, np. d±b (Quercus), klon (Acer), i lilie (Lilium) na podstawie jednej

lub kilku cech wspólnych. Rodzaj może się składać z jednego lub kilku gatunków.
Jak wspomniałem wyżej, do rodzaju Lilium mogą należeć różne lilie, ale jedna z
nich, np. Lilium candidum powinna oznaczać tę szczególną, w tym przypadku jest
nią lilia biała. Tak jak niektóre rodziny tworzą się z blisko spokrewnionych
grup, tak rodzaj formuje się wewnątrz rodziny z oddzielnych ogrodniczych grup.
Przykładem mogą być wrzosy i wrzośce (Erica i Calluna) należące do rodziny
wrzosowatych (Ericaceae), do której zostały także włączone takie rodzaje jak
Rhododendron, Kalmia, Vaccinium.

--
Wysłano z serwisu OnetNiusy: http://niusy.onet.pl