Odnieść zwycięstwo nad chorobą

Autor: Mateusz Różański,

"Jestem chory psychicznie, leczyłem się w psychiatryku i brałem leki psychotropowe,
ale jestem też biznesmenem, kocham swoją rodzinę, lubię seks i jestem normalnym
facetem - tak pokrótce można przedstawić przesłanie książki "Z podniesioną głową"
Ryszarda Drzazgowskiego, która jest swego rodzaju literacką spowiedzią człowieka
dotkniętego chorobą afektywną dwubiegunową.

Choroba psychiczna jest częstym tematem literatury - wspomnieć tu można choćby
kultową powieść Kena Kenseya "Lot nad kukułczym gniazdem", a wielu wybitnych
pisarzy, m.in. Philip K. Dick, cierpiało na zaburzenia umysłowe. Brakuje jednak
pozycji, które traktowałyby bezpośrednio o życiu pacjentów szpitali psychiatrycznych
w trakcie leczenia i po jego zakończeniu.

Lukę tę wypełnia książka napisana przez autora ukrywającego się pod pseudonimem
Ryszard Drzazgowski. "Z podniesioną głową" to opis zarówno życia za murami zakładu
dla psychicznie chorych, jak i procesu powracania do "normalnego" życia. Należy w
tym miejscu jednak zaznaczyć, że pozycja ta jest raczej bardzo osobistym wyznaniem
niż klasyczną powieścią. Jej wartością jest szczerość autora, nie jego literacka
biegłość - często zdarzają mu się bowiem powtórzenia, narracja w kilku miejscach jest
chaotyczna, a niektóre fragmenty zdają się być aż nazbyt naiwne. Nie jest to
wysmakowana proza, ale raczej manifest człowieka, który nie tyle pokonał chorobę, co
nie pozwolił, by choroba pokonała jego.

Żyć z chorobą i pomimo niej

Książka łamie liczne stereotypy na temat choroby psychicznej. Autor opowiada o swoim
szczęśliwym dzieciństwie oraz udanym życiu prywatnym i zawodowym, w które wkradła się
ChAD. Nie mamy tu więc do czynienia z typowym wizerunkiem osoby dotkniętej chorobą
psychiczną, wedle którego to człowiek z marginesu lub też życiowy odrzutek i
outsider. Wręcz przeciwnie - to człowiek, który zanim trafił do zakładu, gdzie był
krępowany pasami i karmiony lekami, zdążył zostać szczęśliwym mężem i ojcem, a także
kierownikiem dużego przedsiębiorstwa. To szczególnie ważny głos w dzisiejszych
czasach, gdy coraz więcej ludzi z problemami psychiatrycznymi jest wśród ludzi
wykształconych i zamożnych.

Foto: Okładka ksiazki
Ryszard Drzazgowski, Z poniesioną głową, Wydawnictwo Novae Res, Gdynia 2013

Co ciekawe, w "Z podniesioną głową" nie ma zbyt wielu opisów samej choroby
dwubiegunowej. Nie ma tu częstych w książkach poświęconych różnego chorobom
naturalistycznych opisów cierpienia fizycznego i psychicznego. Autor oszczędza nam
też opisów ataków manii ani stanów lękowych, a skupia się na życiu pomimo choroby niż
z nią.

Najbardziej dosadne fragmenty dotyczą patologii związanych z systemem lecznictwa
psychiatrycznego. Autor piętnuje tu brak wiedzy i empatii u pracowników szpitali i
ich pogardę względem pacjentów, a także warunki panujące w szpitalach, przypominające
realia wiezienie. Autor porównuje swoje przeżycia do losów bohaterów "Lotu nad
kukułczym gniazdem". Prawdziwym szokiem może być dla czytelnika to, jak bardzo życie
pokrywa się tu z literacką fikcją. Niejako dla kontrastu czytelnik otrzymuje
rozbudowany opis korzystania z przyjemności życia w okresach pomiędzy nawrotami
choroby. Bohater książki stara się bowiem czerpać z życia jak najwięcej i jest w tym
naprawdę szczery - na kartach książki przedstawia piękno życia rodzinnego, ale też
opowiada o swoim życiu seksualnym, przyznaje się do przygód pozamałżeńskich i wizyt w
klubach ze striptizem.

Normalny "nienormalny"

Na zaledwie 112 stronach książki mamy więc zarówno historię walki z chorobą, jak i
opowieść o życiu normalnego (to słowo w obliczu treści książki nabiera zupełnie
innego znaczenia) faceta. Drzazgowski łamie w ten sposób tabu, jakie stanowi życie z
chorobą psychiczną. Autor zdaje się mówić: "popatrzcie na nas, >>wariatów<<, jesteśmy
tacy sami, jak wy". Udowadnia tym samym, że choroba psychiczna nie czyni człowieka
gorszym, że zmaganie się z nią nie uniemożliwia pełnego i szczęśliwego życia.

Do "zdrowego" czytelnika kierowany jest również przekaz o tym, jak cienka granica
dzieli to, co "normalne", od tego, co "chore". Autor przytacza statystyki wskazujące,
że już wkrótce schorzenia psychiczne staną się jednym z poważniejszych problemów
naszego kraju. Choć książka nie jest pozbawiona niedociągnięć, to cel autora, którym
było pokazanie czytelnikom, że choroba psychiczna nie odbiera człowieczeństwa ani
prawa do normalnego i szczęśliwego życia, został w całości osiągnięty."

http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/175427?utm_sou
rce=biuletyn&utm_medium=email&utm_campaign=05.12.201
3#.UqGebZqA200