In <s...@v...ci.uw.edu.pl>, m...@v...ci.uw.edu.pl
(Maciej Ostaszewski) wrote:

> Fri, 14 Jul 2000 15:06:37 +0200, Maciek Polanski <r...@w...com>:
>A mozesz podac jakas ceche mierzalna na skali ciaglej?

IQ ;-)

>moze troche naginajac to wiek, i cechy fizyczne (wzrost, temperatura, waga).

Bez jakiegokolwiek naginania to są skale ciągłe. W szczególności,
rozróżniając między skalami interwałowymi i ilorazowymi, wymienione przez
Ciebie cechy to przyklady skal ilorazowych, mają bowiem zero bezwzględne.
Czas reakcji (który wymieniasz) jako związany z czasem jako taki jest
również zmienną mierzoną skalą co najmnej interwałową (nawiasem mówiąc badań
chronometrycznych w psychologii jest bez liku).

>Moze problem dotyczy tylko socjologii, wiec chcialbym sie dowiedziec czy
>psychologowie czesto dokonuja takich nadinterpretacji rzeczywsitosci.

Na [nie]szczęście w równej, a być może nawet większej mierze dotyczy
psychologii. Generalnie całą praktykę testów daje się zakwestionować z
purytańskiego punktu widzenia. Mianowicie typowym jest tworzenie wyników
skalowych jako sumy itemów de facto porządkowych, a następnie
interpretowanie wyników jako co najmnej interwałowych.

Gdyby się kto uparł, ze zbioru itemów porządkowych (jak w większości testów)
nie można wyciągać ani średniej, ani ich sumować, ani wykonywać innego typu
parametrycznych operacji. Właściwie wypadało by się ograniczyć do mediany i
częstości skumulowanych (np. percentyli czy kwartyli) jako miary dyspersji.

Inną rzeczą jest to, że skale porządkowe typu np. likertowskiego pomimo
teoretycznie porządkowego charakteru zachowują się jak interwałowe (z
wyłączeniem pozycji 1. i 5., które mają empirycznie mniejszy dystans do 2. i
4. niż reszta między sobą).

Dla wielu założeń statystycznych (jak np. homogeniczność wariancji czy
normalność rozkładu) wykazano na drodze stosownych eksperymenów Monte Carlo,
że są zbyt rygorystyczne. Tak wiec nie denerwujmy się zbytnio. To co
naprawdę należy zwalczać, to nie wątpliwe przejście ze skali porządkowej w
interwalową, ale traktowanie zmiennych nominalnych jako w ogóle zbliżonych
do pozostałych mocą.

Widziałem już chyba wszystko robione w ten sposób: analizy regresji,
czynnikowe, nawet "średnią płeć". To jest karygodne o tyle bardziej, że
wprowadza do pomiaru kontaminacje - kryteria wyodrębniania typów (klas itp)
są z definicji niejasne, nie wynikają z poziomu _jednej zmiennej_; inne
skale (porządkowa i wyżej) przynajmnej konsekwentnie dotyczą zmienności
jednej tylko zmiennej (poza wariancją błędu).

---
Pozdrawiam

Michał Kulczycki AKA Ronan

>> SALVE LUX POST TENEBRAS <<