Pojawilo sie ostatnio na kilka "naukowych" dowodow na lepsze przystosowanie
czlowieka do korzystania z energii w postaci tluszczu niz weglowodanow.
Pojawily sie artykuly z tak poczytnych czasopism naukowych jak Dziennik
Zachodni na przyklad. Piszac ten post chcialbym przyblizyc rzeczywiste
opracowania naukowe dotyczace diety w ewolucji czlowieka.


Badania naukowe wskazuja na to, ze samo jedzenie miesa nie stanowi czynnika
ryzyka dla rozwoju chorob stylu zycia zachodniej cywilizacji takich jak
chociazby miazdzyca. Ryzyko zwiazane jest z duza zawartoscia tluszczu w
miesie zwierzat hodowlanych. Okolo dwu milionow lat temu nasi przodkowie
zjadali duza ilosc miesa, ale bylo to troche inne mieso niz znajdujace sie
obecnie w naszej diecie. Pochodzilo ono glownie z polowania i jako mieso
zwierzat dzikich zawieralo mala ilosc tluszczu, a zwlaszcza nasyconych kwasow
tluszczowych. Zawieralo natomiast proporcjonalnie wiecej kwasow tluszczowych
wielonienasyconych. Bylo tez dobrym zrodlem zelaza, cynku i witaminy B12 (1).
Pierwotni przodkowie czlowieka uzaleznieni byli w duzej mierze od diety
weglowodanowej i mozg oraz organy reprodukcyjne ewoluowaly w kierunku
wykorzystania glukozy jako glownego zrodla energii. Jednakze ostatnie dwa
miliony lat ewolucji zmienily jadlospis. Stalo sie to glownie z powodu
zlodowacen, ktore ograniczyly podaz latwo dostepnego pozywienia roslinnego,
zmieniajac diete z wysokoweglowodanowej na wysokobialkowa. Nasza ewolucja nie
nadazala jednak za zmianami klimatycznymi i dietetycznymi. Badania na
zwierzetach i ludziach wykazaly, ze dieta niskoweglowoadanowa prowadzi do
powstania opornosci tkanek na insulinozalezne pobieranie glukozy z krwi,
ktore w postaci patologicznej prowadzi do cukrzycy insulinoniezaleznej.
Naturalna selekcja zwiazana ze zmiana diety doprowadzila do preferencyjnego
wyselekcjonowania ludzi o zminiejszonym zapotrzebowaniu tkanek na glukoze,
ale jako skutek uboczny bardziej podatnych na cukrzyce. Stosunkowo mala
podatnosc Eurpejczykow na cukrzyce, w porownaniu z innymi populacjami
ludzkimi, tlumaczona jest wczesnym rozwojem rolnictwa (okolo 10 000 lat temu)
i ponownym zwiekszeniem udzialu weglowodanow w diecie. W ten sposob presja
ewolucyjna zostala zmniejszona i jej skutek uboczny w postaci podatnosci na
cukrzyce zahamowany (2). Tak wiec nasza odpowiedz fizjologiczna na diete jest
genetycznie zaprogramowana. Moze sie dieta zmieniac zaleznie od naszych
upodoban kulturowych albo w zwiazku ze zmiana dostepnosci pozywienia. Jednak
kazda taka zmiana ma swoje skutki pozytywne, badz negatywne. Dieta czlowieka
Paleolitu zawierala znacznie mniej tluszczu, zrownowzenie nienasyconych
kwasow tluszczowych, znaczna ilosc zielonych warzyw i owocow co zapewnialo
podaz witamin C, E oraz innych antyoksydantow. Duza podaz antyoksydantow
znaczaco wydluza dlugosc zycia i poprawia odpornosc na wiele chorob. Kwasy
tluszczowe trans, w ktore bogate jest mieso zwierzat hodowlanych, stanowily
jedynie 2% dostaw energii (3). Wszystkie tluszcze nie powinny stanowic wiecej
niz 20-25% energii dostarczanej z pozywieniem i dodatkowo z przewaga
wielonienasyconych kwasow tluszczowych (4). Jest to szczegolnie istotne w
prewencji nowotworow jelita grubego gdzie stwierdzono pozytywna korelacje
rozwoju nowotworu ze zwiekszona podaza tluszczu w diecie, a negatywna z duza
podaza blonnika, antyoksydantow (wit. C, E), wapnia i kwasu foliowego (5).
Jak widac nasz organizm przystosowal sie ewolucyjnie do pozywienia, w ktorym
glowne zrodlo energii stanowia weglowodany zlozone z duza iloscia bialka
zwierzecego i tluszczami bogatymi w wielonienasycone kwasy tluszczowe.
Tajemnica dlugiego zycia i zdrowia tkwi w dobrym zbalansowaniu naszej diety.
W spozywaniu weglowodanow w postaci skrobi zlozonej, a nie prostych cukrow,
podanych w sposob zapewniajacy duza ilosc blonnika. Tluszcze powinny byc
ograniczone do 20-35% calkowitej energii pozywienia. Powinnismy jednak
pamietac, ze ewolucja biologiczna nie nadaza za ewolucja spoleczno kulturowa.
Przedluzenie zycia wspolczesnego czlowieka i obnizenie wczesnej smiertelnosci
dzieci i niemowlat zwiazane jest glownie z kulturowo- spoleczna poprawa
warunkow bytu, szczepionkami i nowoczesna medycyna. W prymitywnych,
pierwotnych warunkach, bez pomocy cywilizacji nasze zycie konczyloby sie
okolo 40, a dla szczesliwcow 50, a prawie polowa dzieci umieralaby przed
osiagnieciem dojrzalosci plciowej. Umieralibysmy wiec wczesniej niz dopadaja
nas (w wiekszosci) choroby nowtworowe i metaboliczne zwiazane z wiekiem. Ale
to tylko skutek tego, ze dzieki osiagnieciom medycyny i dobrym warunkom
bytowania zyjemy znacznie dluzej niz jestesmy w stanie plodzic dzieci, co
jest biologiczna norma w przyrodzie.

Cien

Ponizej zamieszczam spis publikacji, ktore pozwolily mi na napisanie tego
tekstu. Napisalem go glownie z powodu postow, ktorymi karmia nas ostatnio
zwolennicy diety optymalnej. Nie jestem dietetykiem. Zawodowo zajmuje sie
eksperymentalnym badaniem nowotworow, a dieta intersuje mnie glownie jako
czynnik ryzyka i prewencji chorob nowotworowych.

1. N. Mann Dietary lean red meat and human evolution. Eur J Nutr 39: 71-79
(2000) [20375561] Department of Food Science, RMIT University, Melbourne,
VIC, Australia. 2. J. C. Miller & S. Colagiuri The carnivore connection:
dietary carbohydrate in the evolution of NIDDM. Diabetologia 37: 1280-1286
(1994) [95203542] Department of Biochemistry, University of Sydney,
Australia. 3. A. P. Simopoulos Evolutionary aspects of omega-3 fatty acids in
the food supply.Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids 60: 421-429 (1999)
[99397733] The Center for Genetics, Nutrition and Health, Washington, DC
20009, USA. 4. S. B. Eaton Humans, lipids and evolution. Lipids 27: 814-820
(1992) [93061753] Department of Radiology, West Paces Ferry Hospital,
Atlanta, Georgia 30327. 5. C. A. Garay & P. F. Engstrom Chemoprevention of
colorectal cancer: dietary and pharmacologic approaches. Oncology (Huntingt)
13: 89-97 (1999) [99151265] Department Medical Oncology, Fox Chase Cancer
Center, Philadelphia, Pennsylvania, USA.

















Sent via Deja.com http://www.deja.com/
Before you buy.