psychosynteza - cz. 5

Liczba wypowiedzi w tym wątku: 1

1. Data: 2007-09-09 08:14:31

Temat: psychosynteza - cz. 5
Od: Marcin Szewczyk <m...@p...onet.pl> szukaj wiadomości tego autora

Badania psychopatologicznej strony ludzkiej osobowości dały dużą liczbę
obserwacji, teorii i technik służących diagnozie i leczeniu chorób
psychicznych. To podejście oprócz korzyści jakie ze sobą przyniosło ma
także pewne słabości. Tą słabością bez wątpienia jest nazbyt mocne
akcentowanie chorobliwych aspektów ludzkiej natury i co się z tym wiąże
nieuzasadnione zastosowanie zasad psychopatologii do zdrowych jednostek.
Obraz ludzkiej osobowości stworzony przez takie podejście jest nazbyt
pesymistyczny i ma tendencję do interpretowania wyższych wartości i
osiągnięć jako powstających jedynie poprzez kontrolowanie reakcji,
przemianę i sublimację niższych popędów i skłonności. Co więcej wiele
ważnych funkcji takich jak intuicja, kreatywność, wola i najważniejsza
część osobowości - Wyższe Self zostało zanegowanych lub zignorowanych.

Te słabości zostały już jednak zauważone przez rosnącą liczbę badaczy,
którzy rozpoczęli badania prawidłowo funkcjonujących kobiet i mężczyzn a
także badania osób bardziej rozwiniętych. Takie badania prowadzili lub
prowadzą tacy naukowcy jak Maslow, Goldstein, Baruk, Frankl i inni. Ten
nurt badawczy podkreśla znaczenie wartości etycznych oraz tendencji
religijnych w ludzkiej naturze. Badania te znajdują się ciągle w
początkowej fazie, wydają się one jednak skierowane we właściwym
kierunku i obiecują odkrycie wiedzy o całej ludzkiej naturze, w tym o
możliwości rozwinięcia wyższych możliwości twórczych.

Jednak także w tym przypadku należy zwrócić uwagę na zbyt
ekstremistyczne postawy. Niektórzy badacze okazują pewne przywiązanie do
teorii osoby ludzkiej wg której każdy z nas posiada już w pełni
rozwiniętą osobowość. Jest to dalekie od prawdy. Dążenie do integracji
zostało prawidłowo opisane jako normalna ludzka potrzeba ale nie można
przecież powiedzieć, że każdy z nas jest już w tej chwili w pełni
harmonijnie rozwiniętą i funkcjonującą osobą.

Realistyczna obserwacja naszego życia psychologicznego w nas samych i w
innych ludziach wskazuje na istnienie różnych i czasem sprzecznych ze
sobą tendencji, które tworzą kilka do pewnego stopnia niezależnych od
siebie subosobowości. Zarówno psychoanalitycy jak i wielcy pisarze,
którzy byli dobrymi psychologami intuicyjnymi, wskazują na istnienie
tych podstawowych konfliktów obecnych w ludzkiej naturze.

Zrozumienie tego że różne popędy i funkcje psychologiczne są ze sobą
związane i wchodzą ze sobą w relacje nie oznacza jeszcze że są one
zintegrowane i działają harmonijnie tak jak funkcje biologiczne w
zdrowym organizmie.

Jednym z rodzajów konfliktów, który można dość często zaobserwować są
mieszane uczucia. Stan ten wyjaśnia wiele ciekawych, często wzajemnie
sprzecznych działań ludzkich.

Innym podstawowym rodzajem konfliktu jest ten pomiędzy dążeniem do
bezpieczeństwa, lenistwem i konformizmem a dążeniem do przygody i
samorozwoju.

Jeszcze innym rodzajem konfliktu jest konflikt powstający pomiędzy
budzącymi się nowymi potrzebami lub popędami, które są sprzeczne z tymi
potrzebami i popędami które występowały wcześniej. Ten rodzaj konfliktu
pojawia się głównie przy dwóch okazjach: po raz pierwszy przy budzeniu
się nowych dążeń w burzliwym okresie dorastania, a po raz drugi przy
obudzeniu się dążeń religijnych czy duchowych w wieku średnim. To ten
ostatni rodzaj konfliktu będzie naszym głównym przedmiotem
zainteresowania w najbliższym czasie.

Z powodów, które przedstawiono powyżej "organiczna jedność" jest celem,
który można sobie postawić, do którego można dążyć i który do pewnego
stopnia można osiągnąć. Jest on w pewnych przypadkach rezultatem
spontanicznego rozwoju i dojrzewania, w innych przypadkach jest skutkiem
świadomego treningu, edukacji i terapii. Spróbujemy teraz zająć się
opisem różnych etapów samorealizacji i spróbujemy wskazać trudności oraz
emocjonalne i umysłowe przeszkody, które często, aczkolwiek nie zawsze,
występują w trakcie tego procesu.

Na początku spróbujemy sobie jasno odpowiedzieć na pytanie czym
właściwie jest samorealizacja. Termin ten bywa używany by wskazać dwa
rodzaje rozwoju, które są ze sobą powiązane ale w rzeczywistości mają
inną naturę.

Znaczenie najczęściej przypisywane samorealizacji to dojrzewanie i
rozwój istoty ludzkiej, zdanie sobie przez nią sprawy z istniejących w
niej, ukrytych dążeń czy potrzeb etycznych, estetycznych, religijnych.
Ten rodzaj samorealizacji odpowiada temu co Maslow nazwał
samoaktualizacją i chyba będzie dobrze używać tego terminu by odróżnić
ten rodzaj samorealizacji od jej drugiego rodzaju. Ten drugi rodzaj
samorealizacji to uświadomienie sobie istnienia Wyższego Self,
doświadczenie obecności duchowego Centrum. Nie chodzi tu o zdanie sobie
sprawy z istnienia osobistego, świadomego self, które powinno być
traktowane zaledwie jako odbicie Wyższego Self, jego projekcja na pole
osobowości.

Samoaktualizacja może być osiągnięta na różnych poziomach, które
niekoniecznie muszą osiągnąć poziom w którym zostanie osiągnięta
świadomość Wyższego Self. Opisane są również przypadki osiągnięcia
świadomości istnienia Wyższego Self przez ludzi nie posiadających dobrze
rozwiniętej, zorganizowanej i harmonijnej osobowości. Zostało to jasno
przedstawione przez Junga, który pokazuje przykłady ludzi będących
geniuszami lecz bynajmniej nie wykazujących cech dobrze rozwiniętej
osobowości.

Samoaktualizacja polega na poznaniu zawartości obszarów nadświadomych,
które stają się na pewien czas dostępne dla osobistego self. Tego
rodzaju zdarzenia Maslow określa mianem doświadczeń szczytowych. Proszę
sobie teraz przypomnieć przedstawiony wcześniej schemat naszej psyche
lub proszę zajrzeć do folderu Files grupy dyskusyjnej Bursztynowa Róża
(Diagram I). Nadświadomość na tym rysunku stanowi wyższą część ludzkiej
osobowości, której osobiste self zazwyczaj nie jest świadome. Czasami
jednak osobiste self wznosi się do wyższych obszarów, gdzie doświadcza
stanów świadomości, które można nazwać duchowymi - w najszerszym sensie
tego słowa. W innych przypadkach zawartość obszarów nadświadomych "zniża
się" do poziomu normalnej świadomości. Dzięki temu występuje coś co
nazywamy inspiracją. To współgranie różnych poziomów świadomości ma
bardzo duże znaczenie dla osiągnięcia psychosyntezy.

W tym opracowaniu używamy słowa "duchowy" w jego najszerszym znaczeniu,
które obejmuje nie tylko specyficzne doświadczenia religijne ale
wszystkie stany świadomości dla których wspólnym mianownikiem są
wartości etyczne, estetyczne, heroiczne, humanitarne i altruistyczne na
poziomie wyższym od średniej. Zatem pod terminem "rozwój duchowy"
rozumiemy przeżycia związane z doświadczeniem zawartości obszaru
nadświadomości, które mogą lecz nie muszą obejmować świadomość Wyższego
Self.

Należy również wskazać, że osiągnięcie obszaru nadświadomości bez
uświadomienia sobie istnienia Wyższego Self może stanowić przeszkodę w
dążeniu do tego ostatecznego celu. Można ulec zafascynowaniu
cudownościami obszaru nadświadomości do tego stopnia, że zatraci się
potrzebę osiągnięcia pełnej samorealizacji wyrażającej się
uświadomieniem sobie istnienia Wyższego Self.

Chcę również zwrócić uwagę, że dążenie do osiągnięcia pełnej
samorealizacji nie oznacza dążenia do krainy w której będzie się żyło
długo i szczęśliwie. Dążenie do samorealizacji oznacza raczej
zastąpienie problemów neurotycznych, infantylnych czy "nierzeczywistych"
problemami "prawdziwymi", egzystencjalnymi, które są nierozerwalnie
związane z ludzkim życiem i dla których nie ma idealnego rozwiązania.
Tak więc samorealizacja nie jest brakiem problemów ale jest szansą na
przekroczenie problemów wynikających z niedojrzałości i na zmierzenie
się z wielkimi wyzwaniami jakie stawia przed nami życie.

W analizie przeszkód na drodze do pełnej samorealizacji, która zostanie
przedstawiona w kolejnych częściach opracowania, rozważymy zarówno
przeszkody w samoaktualizacji jak i przeszkody w uświadomieniu sobie
istnienia Wyższego Self.

Nie powinniśmy się dziwić, że tak daleka podróż jaką jest droga do
samorealizacji jest utrudniona przez różnego rodzaju problemy
emocjonalne i umysłowe. Dla zewnętrznego obserwatora mogą one wyglądać
tak jak symptomy zwyczajnych chorób psychicznych ale ich znaczenie i
funkcja mogą być zupełnie inne i wymagają one zupełnie innego traktowania.

Coraz więcej ludzi doświadcza tego rodzaju problemów ponieważ coraz
większa liczba ludzi podąża świadomie lub nieświadomie drogą do
pełniejszego życia. Co więcej większa złożoność osobowości współczesnego
człowieka, jego krytyczny umysł sprawiają, że rozwój duchowy jest
procesem bardziej złożonym niż kiedyś. W przeszłości wystarczało pełne
miłości oddanie nauczycielowi lub Bogu by otworzyć wrota do wyższego
poziomu świadomości lub poczucia spełnienia. Obecnie jednak osobowość
człowieka jest bardziej zróżnicowana, istnieje większa liczba konfliktów
pomiędzy różnymi aspektami osobowości, które powinny być przekształcone
i zharmonizowane. Chodzi tu między innymi o podstawowe popędy, emocje i
uczucia, twórczą wyobraźnię, dociekliwy umysł, wolną wolę, umiejętność
tworzenia związków z innymi ludźmi.

Z tych powodów ogólny szkic problemów jakie mogą powstać na
poszczególnych etapach samorealizacji i pewne wskazówki dotyczące
właściwego obchodzenia się z tymi problemami będą zapewne użyteczne. Dla
jasności wyodrębnimy cztery najważniejsze obszary rozważań:

1.kryzys poprzedzający duchowe przebudzenie
2.kryzys spowodowany przez duchowe przebudzenie
3.reakcje na duchowe przebudzenie
4.fazy procesu przemiany osobowości.

W powyższym wyliczeniu użyto symbolicznego słowa "przebudzenie" ponieważ
jasno wskazuje ono na rozszerzanie się świadomości na nowe obszary,
otwarcie się oczu do tej pory zamkniętych na wewnętrzną rzeczywistość
poprzednio ignorowaną.

W kolejnym odcinku cyklu zajmiemy się kryzysem poprzedzającym duchowe
przebudzenie.

--
Pozdrawiam serdecznie
Marcin Szewczyk
www.amberrose.pl