Nerwica eklezjogenna. Została wyodrębniona i zdefiniowana jako jednostka chorobowa
przez berlińskiego ginekologa Eberharda..... Stwierdził, że tłumienie potrzeby
seksualnej, traktowanie przyjemności jako czegoś złego, obsesja antymasturbacyjna,
moralność potępiająca radość itp. elementy "dogmatyzmu kościelnego" nie tylko są
przyczyną zahamowań seksualnych, braku orgazmu, ale i innych zaburzeń o nerwicowym
charakterze, uniemożliwiając harmonię i więź w wielu małżeństwach, prowadząc do
tragedii w życiu osobistym. Wzięło się to z obserwacji, że jego pacjenci pochodzący z
rodzin chrześcijańskich często zmagali się z problemami seksualnymi w kontekście
swojej wiary.
Jego spostrzeżenia potwierdzili wkrótce inni lekarze i psychoterapeuci, w wyniku
czego stwierdzono, iż "Nerwice eklezjogenne z pewnością były jedną z częściej
występujących przyczyn problemów seksualnych i małżeńskich" (Z. Lew-Starowicz,
Słownik encyklopedyczny -- Miłość i Seks, 1999).

...W sumie każdy mój kryzys wypływał z lęku przed Bogiem, że on będzie chciał czegoś
innego niż ja. - mówi Małgorzata, katolicka pacjentka z krakowskiej grupy
terapeutycznej prowadzonej przez dra Andrzeja Molendę -- (...) Pragnienie
podświadome, żeby Pan Bóg się w końcu odczepił, ja sobie chcę dawać radę sama (...)
Bóg zagraża mi jakimś potencjalnym 'złem', niby dobrze chce, ale jakoś mu nie
wychodzi. Dziwnym zbiegiem okoliczności dobro dla mnie według niego nie jest dobrem
dla mnie według mnie. Typowe i mocne jest u mnie myślenie, że 'święte' zamierzenia
Boga wobec mnie zaowocują cierpieniem. Bóg faktycznie jawi mi się jako ten, który
zagraża brakiem konkretów w moim życiu, czyli nudą, bezruchem, opuszczeniem rąk,
poddaniem się." (Rola obrazu Boga w nerwicy eklezjogennej, Nomos, 2005).

Elżbieta, inna pacjentka z tej samej grupy, również kładzie akcent na łamanie "wolą
Bożą" własnych pragnień: "Pojęcie 'wola Boża' budziło we mnie zawsze lęk (mniejszy
lub większy). Gdzieś w podświadomości było we mnie zawsze przekonanie, że wola Boża
to jakiś ciężar, zadanie, któremu nie sprostam, a w każdym razie coś, co będzie
sprzeczne z moimi pragnieniami, co będzie wyrzeczeniem, ofiarą".

Nieco inny był przypadek Teresy, która nerwicy eklezjogennej nabawiła się w ramach
katolickiej "Odnowy w Duchu Świętym". Po pewnym czasie grupowych praktyk religijnych
spostrzegła, że to, co na spotkaniach modlitewnych było proste, w życiu "nie grało",
życie ukazywało się bardziej skomplikowanym niż obraz kreowany przez katolickich
mistyków. Rozdźwięk między modlitwą a życiem spowodował, że zaczęła czuć coraz
większą niechęć do praktyk i treści religijnych i spostrzegła, że modlitwa wywołuje u
niej coraz większe napięcie. Z czasem zaczęła skracać modlitwy i rzadziej chodziła do
kościoła, co dawało jej pewną ulgę. Wdrukowane treści religijne były jednak tak
silne, iż wkrótce w jej głowie wyrósł boski upiór, który począł ją straszyć
konsekwencjami przed zatracaniem się. Z jednej strony chciała wytchnienia od
psychicznie kosztownych modlitw i Kościoła, z drugiej strony zaczęła obawiać się
zemsty kościelnego Boga. W końcu trafiła do grupy terapeutycznej zajmującej się
leczeniem nerwicy kościelnej. Fragment jej wypowiedzi:
"Respektowanie przykazań jako nakazu Boga powodowało, że gdy nie mogłam ich wypełnić,
pojawiało się poczucie winy i zamiast przybliżać mnie do Boga, oddzielało od Niego
przez lęk. Czułam się bowiem wtedy niegodna Jego miłości oraz że nie mogę taka stanąć
przed Nim, nie mogę do niego iść. (...) nieakceptacja siebie, swoich słabości,
uniżanie siebie było chyba formą tych przeprosin, a nawet jakiegoś samo ukarania
siebie. Wtedy dopiero dawałam sobie prawo, aby znów iść do Boga (...) Bóg ciągle
jawił się jako ktoś zagrażający mi. (...) Bałam się rezygnacji z moich planów,
pragnień. Bałam się, że On zabierze mi to, na czym mi zależy, lub też nie da tego, o
czym marzę, a to tylko dlatego, że za bardzo czegoś pragnę, a On chce mnie wychować."