Czy to co napisał "boletus' to jego własne słowa czy przedruk ?.Mam zamiar
wykorzystac to do napisania artykułu w jednej z regionalnych gazet na
podkarpaciu.
pozdrawiam
Użytkownik "boletus" <b...@o...pl> napisał w wiadomości
news:cvnlug$o91$1@nemesis.news.tpi.pl...
>
>
> Położenie dworu w określonych warunkach, wśród zespołu zabudowań,
> podyktowane było zarówno przez względy praktyczne , jak i reprezentacyjne.
> Uroku dworskiej siedzibie dodawał park, ogród fruktowy, warzywnik, aleja
> wjazdowa i dziedziniec. Wszystkie te elementy włączano w naturalny
> krajobraz
> i zabudowania.
> Parki i ogrody dzielono za pomocą ścieżek na autonomiczne kwatery, które
> ograniczano drzewami, szpalerami, krzewami bukszpanu lub treliażami. We
> wnętrzach takich kwater sadzono różne rośliny. W jednych można było
> spotkać
> rośliny użytkowe np.: zioła, warzywa przyprawowe, chmiel, fasolę; w
> innych -
> ozdobne kompozycje kwiatowe, a w jeszcze innych drzewa i krzewy owocowe.
> Park krajobrazowy przylegał do dworu od strony najkorzystniej
> eksponowanej.
> Charakter reprezentacyjny parku podkreślano elementami dekoracyjnymi. Przy
> niektórych dworach z tamtego okresu, można zobaczyć kwiatowe ornamenty,
> powstające dzięki przeprowadzeniu wąskich ścieżek na tle murawy lub
> płaszczyzn kwietnych, bądź pasm murawy albo kwiatów na tle piasku czy
> żwiru.
> Wewnątrz kwater, na skrzyżowaniach dróg, ścieżek stawiano pergole i
> altany.
> Były one ocienione dzikim winem, bluszczem, a czasem pospolitą fasolą.
> Najczęściej do dworu prowadziła grabowa lub lipowa aleja. Szpalery lipowe
> były spotykane często, ale nie służyły wyłącznie rekreacji. Miały one
> również znaczenie użytkowe - stanowiły zaplecze pasiek. Aleja nie
> dochodziła
> do samego budynku, ale do tzw. gazonu, czyli owalnego lub okrągłego
> kwietnika. Znajdował się on na wprost wejścia do budynku. Wokół gazonu
> otoczonego często krzewami tarniny lub żywopłotem wiodła dróżka dojazdowa
> do
> dworu. Powstały w ten sposób dziedziniec honorowy był naśladownictwem
> wzorów
> pałacowych. Przy samym dworze kwitły kwiaty, a na jego ścianach pięło się
> dzikie wino. Reprezentacyjny, przydworski park odgradzano rzędem drzew od
> bardziej użytkowych ogrodów - warzywnego i owocowego.Zazwyczaj były one
> położone od strony tylnej elewacji dworu i w pewnym oddaleniu od siedziby.
> Do często uprawianych drzew owocowych należały - śliwy, grusze, jabłonie,
> wiśnie i czereśnie. W południowej części kraju także morele i brzoskwinie.
> Oprócz tego w sadzie można było spotkać krzaki porzeczek, agrestu, orzechy
> włoskie, a czasem nawet figi. Ogrody kwiatowe były pełne klombów, krzewów
> róż i bzu. Tu łączyły się zapachy lawendy, lilii, piwonii, fiołków,
> konwalii, tulipanów i hiacyntów tworząc wspaniałe naturalne kompozycje.
> Ogród pachniał również ziołami. Zarówno w kuchni, jak i w szlacheckiej
> apteczce musiały znaleźć się zioła: ruty, dzięgiela, macierzanki,
> kopytnika,
> majeranku, szałwi itp. W ogrodzie warzywnym uprawiano m. in. rzodkiewkę,
> sałatę, rzerzuchę, melony, ogórki, groch i fasolę.
> Otoczenie dworu zmieniało się w zależności od mody i obowiązującego stylu.
> W
> okresie rozkwitu baroku siedziby szlacheckie otaczał ogród francuski.
> Charakterystyczna cechą tego stylu była regularność elementów i
> podporządkowanie całej kompozycji jednej osi. Powiązany z otaczającym
> krajobrazem wielki ogród ozdobiony był strzyżonymi szpalerami drzew i
> krzewów oraz szeregiem ich form ukształtowanych w różnorodne figury. Takie
> ogrody spotykamy w XVII i na początku XVIII wieku. W drugiej połowie XVIII
> stulecia w Polsce zobaczyć można tzw. parki angielskie. Wśród nich
> wyróżniamy: park angielsko-chiński i arkadyjski. W parkach arkadyjskich
> tworzono samotne, romantyczne ustronia i urokliwe, tajemnicze gaje. Tu i
> ówdzie można było spotkać wolno stojące głazy, jaskinie czy ocienione
> drzewami wodotryski. Razem stwarzało to tkliwe i melancholijne obrazy. W
> parkach angielsko-chińskich posługiwano się trzema zasadniczymi regułami:
>
> a.. Wesołe, tonące w słońcu okolice należy przeciwstawiać dzikim groźnym
> scenom, jak poszarpane skały lub rwąca rzeka;
> a.. Dom należy umieścić w punkcie, z którego można oglądać cały ogród i
> jego scenerię. Oprócz tego z każdej altanki można podziwiać jakąś część
> składową ogrodu np. cieszyć się jeziorkiem pełnym lub lubować się
> zakrętnym
> strumieniem, przez który tu i ówdzie przerzucono mostek;
> a.. Ogród musi być proporcjonalny w swych częściach.
> Była to dość znaczna zmiana założeń w ukształtowaniu zieleni. Obowiązującą
> dotychczas regularność zmieniono na rzecz swobodnej kompozycji
> krajobrazowej. Drzewa, krzewy i inne rośliny zarówno ozdobne jak i
> użytkowe
> rozmieszczano w nieregularne układy przestrzenne, tworzące swoisty,
> niepowtarzalny krajobraz. Wiele okazów roślin przywożono z innych krajów.
> Takie założenia dworsko-ogrodowo-krajobrazowe stają się symbolem "powrotu
> do
> raju", przeciwstawieniem cywilizacyjnym przemianom. W wielu biednych
> dworach
> kompozycja parku wynikała z tradycji i gospodarskiej oszczędności
> właściciela, dlatego nie można przypisać ich do konkretnego stylu. Był on
> swoistą mieszanką sarmackiej spuścizny, ale również ludowych poglądów i
> zwyczajów.
> Drewniany lub murowany dwór ziemiański, jako siedziba szlachcica-Polaka od
> XVIII stulecia stanowił synonim polskości i wzór narodowej kultury.
> Uświęcony tradycją skierowany był przeciwko obcym wpływom politycznym i
> kulturowym. Te przepiękne siedziby ziemiańskie niszczone, grabione i
> palone
> jako zabytki narodowej kultury i ostoja polskości tylko w niewielkim
> procencie zachowały się w swej pierwotnej postaci. Spośród tysięcy dworów
> wznoszonych w XVIII wieku niewiele przetrwało do naszych czasów. Te, które
> pozostały, zanurzone w parkowej zieleni do dziś urzekają swoim pięknem i
> oddziałują na kształtowanie się rodzimego krajobrazu.
>
> Pozdrawia boletus
>
>
>
>