Matka pszczela i trutnie

Spośród trzech postaci pszczół matka ma największe
rozmiary ciała; budowę jej charakteryzuje wydłużony,
ostro zakończony odwłok, którego nie zakrywają
stosunkowo krótkie skrzydła. Długość ciała matki
wynosi 20-25 mm, ciężar (czerwiącej) 250-280 mg.
Życie matki trwa przeciętnie około 3 lat, czasem pięć,
a nawet dłużej.
Matka nie wykonuje żadnych prac w ulu ani też w polu,
w związku z czym jest pozbawiona gruczołów woskowych,
a także koszyczków na trzeciej parze nóg.
Narządy gębowe matki są tak słabo rozwinięte, że nie jest
ona zdolna do wysysania nektaru z kwiatów.
Żądło jej ma nieco odmienną budowę niż u robotnicy;
jest ono zakrzywione, a na jego części kłującej jest mniej
zadziorów. Matka używa żądła jedynie w walce z innymi
matkami.
W odwłoku mieszczą się silnie rozwinięte jajniki, złożone
z licznych rurek jajnikowych (110-220), w których powstają
wielkie ilości jaj (u matki o wysokiej płodności ponad 3500 jaj).
Dojrzałe jaja przez jajowody boczne, potem przez j. wspólny
wędrują do pochwy - do niej to (w górnej części) otwiera
się przewód kulistego narządu, zwanego zbiorniczkiem
nasiennym. W nim przechowywane są w stanie żywym plemniki
dostające się tam w czasie zapłodnienia.

Truteń, nieco mniejszy od matki, za to silnie zbudowany.
Dł. ciała 15-17 mm, ciężar ok. 250 mg. Ma duże oczy,
aparat gębowy równie słabo rozwinięty jak u matki.
Trutnie żyją ok. 3 miesięcy, a kres ich bytowaniu kładą
robotnice, które po skończeniu się obfitego wziątku
nektarowego nie dopuszczają trutni do plastrów z miodem,
a następnie wypędzają je z uli. Jedynie w rodzinach
pozbawionych matek lub z matkami starymi, niepłodnymi,
trutnie są pozostawiane na zimę.
Truteń nie pracuje, nie jest też zdolny do samodzielnego
zdobywania pożywienia. Jest pozbawiony żądła, gr. woskowych
i koszyczków do gromadzenia pyłku, jego gr. ślinowe
i żuwaczkowe są słabo rozwinięte, a gardzielowe w prawie
zupełnym zaniku.
Rola trutnia ogranicza się do funkcji rozrodczych.
Jego narządy składają się z perzystych gr. płciowych,
czyli jąder, przewodów nasiennych, gr. śluzowych
i narządu kopulacyjnego o skomplikowanej budowie.
Jądro składa się z 200 łagiewek nasiennych, w których
rozwijają się plemniki (ich liczba w jądrach wynosi 10 mln).
Po zapłodnieniu matki truteń natychmiast ginie w następstwie
oderwania się narządu kopulacyjnego.
W naturalnych warunkach liczba trutni w rodzinie wynosi
od kilkuset do paru tysięcy; w pasiece ogranicza się ich ilość
ze względu na to, że wychów i wyżywienie samców pochłania
znaczne ilości pokarmu.
Stwierdzono jednak, że przy zupełnym braku trutni w okresie
wiosenno-letnim pszczoły gorzej pracują.

Pozdrawia męski ród boletus