"Little Dorrit" news:aftaqn$bfr$7@news.tpi.pl...
"Magdalena Nawrocka"
news:20020702094206.QNHK9315.viefep13-int.chello.at@
jupiter.chello.fr...


popróbuję znaleźć, głównie na swój własny użytek
jakąś przybliżoną charakterystykę agresji:
http://wiem.onet.pl/wiem/00a250.html:

Agresja, w zoologii forma agonistycznego zachowania zwierząt,
wywołana zagrożeniem ze strony in. osobnika, mająca na celu
zmuszenie go do ucieczki bądź odniesienie określonych korzyści.
Agresja może być spowodowana koniecznością obrony
terytorium lub potomstwa, bądź dążeniem do uzyskania
dominacji, jest także jednym z charakterystycznych zachowań
zwierząt w okresie godowym.

_____________________________________________

Agresja, w psychologii określenie skłonności do zachowań
agresywnych, ataku, trudności kontrolowania negatywnych
popędów i impulsów skierowanych przeciwko innym ludziom,
sytuacjom, poglądom. Zwykle powstaje jako bezpośredni lub
odroczony _skutek frustracji_* czy _deprywacji_*,
w sytuacji uniemożliwiającej działanie, a także jako wynik
długotrwałej izolacji społecznej (np. w zakładach karnych),
intoksykacji (zatrucia organizmu toksynami), presji psychicznej,
zastraszenia, psycho- i fizjomanipulacji, pozbawienia snu, a
nawet błędów dietetycznych. Często współwystępuje w sytuacji
grupowej jako działanie imitacyjne (naśladowcze), będące
wyrazem dostosowania się do wymagań i zasad
obowiązujących np. w grupie rówieśniczej, subkulturze
(także patologicznej). Agresja może być skierowana
na zewnątrz (środowisko, otoczenie, rodzina, rywal,
drużyna sportowa lub nawet przypadkowy przechodzień)
lub do wewnątrz, jako tzw. autoagresja.

Wyróżnia się również agresję odroczoną, pozornie nie
mającą związku z aktualną sytuacją, a także agresję
indukowaną, powstającą w efekcie oddziaływań o
charakterze psychomanipulacji. Agresja może przybierać
rozmaite formy: od aktów fizycznych, jak przemoc czy
gwałt w rozmaitych (indywidualnych lub grupowych)
postaciach, do bardziej subtelnych zachowań, m.in.
krzyku, agresji słownej, złośliwości zachowania
(jawnej lub ukrytej), mimiki czy gestykulacji.
Współczesne badania wykazują, że zjawiskiem
agresji można dowolnie sterować, zarówno w skali
jednostkowej, jak i społecznej. Pierwotnie agresja
była pozytywną cechą, pozwalającą na przetrwanie
gatunku ludzkiego. Współczesne pozytywne rozumienie
agresji interpretowane jest, zwłaszcza w tradycji cywilizacji
amerykańskiej, jako nieunikanie rywalizacji (walki),
pozwalające zaspokoić potrzeby i zabezpieczające osobę
czy grupę przed niekorzystnymi wpływami otoczenia,
także społecznymi. Tak pojęta agresji cechuje dynamiczną
osobowość.

_____________________________________________

*Frustracja, stan afektywny przykry, wywołany zablokowaniem
możliwości zaspokojenia jakiejś podstawowej potrzeby jednostki
lub grupy z powodu napotkanej przeszkody lub oporu nie do pokonania.
Prowadzi do dezorganizacji funkcji fizycznych i psychicznych.

Przejawy frustracji: zachowanie agresywne, izolowanie się,
demonstrowanie niezadowolenia gestami, mimiką, słownie,
lub atak polegający na czynnościach zmierzających do
zaszkodzenia danej osobie, sprawienia jej bólu.

_____________________________________________

*Deprywacja, pozbawienie możliwości jakiegokolwiek działania
(bezsilność) w kierunku zaspokojenia silnie odczuwanej potrzeby.
Deprywacja może dotyczyć potrzeb fizjologicznych (np. pokarmu,
pragnienia, snu), społecznych (np. sytuacja izolacji, osamotnienia),
emocjonalnych (np. braku kontaktu z kolegami, rodzicami),
psychicznych (np. sytuacja niepowodzenia, rozczarowania).
Niezaspokojenie którejś z nich może spowodować stres, a w sytuacjach
skrajnych nawet śmierć.

_____________________________________________

Testosteron a agresja, badacze amerykańscy D. Hamer i P.
Copeland na podstawie analizy wielu wyników badań naukowych
stwierdzają, że im wyższe jest stężenie testosteronu, tym większa
jest agresja. Zależność ta występuje nie tylko u ludzi, lecz również
u większości gatunków zwierząt (z wyjątkiem hien). Ten związek
agresywności ze stężeniem testosteronu jest zauważalny od wieku
dojrzewania i dotyczy głównie płci męskiej. Często zauważalna
metamorfoza agresywnych i dominujących mężczyzn w domatorów,
osoby spokojne, spragnione więzi uczuciowych, np. w okresie
andropauzy (męskiego przekwitania) jest następstwem zmniejszenia
stężenia testosteronu. Jakkolwiek stężenie testosteronu jest
zaprogramowane genetycznie oraz zależy od stylu życia
(np. alkohol i narkotyki zmniejszają jego stężenie), to jednak nie oznacza,
że mężczyźni muszą być agresywni. Zachowanie zależy również
od innych cech psychicznych, woli, sumienia, kultury.

Hasło opracowano na podstawie "Słownika Encyklopedycznego
Miłość i Seks" Wydawnictwa Europa. Autor - Lew Starowicz.
ISBN 83-87977-17-9. Rok wydania 1999.
________________________________________________

http://encyklopedia.pwn.pl/830_1.html:

AGRESJA [łac.], psychol. zachowanie się podejmowane z
zamiarem sprawienia bólu, cierpienia, szkody; może mieć
postać zachowań fiz., słownych, przybierać formy pośrednie i
ukryte, a także wyrażać się w czynnościach symbol.;
może mieć charakter reaktywny, stanowiąc wyładowanie
wzbudzonych emocji złości, gniewu, irytacji, lub instrumentalny -
czynności podejmowanych w celu uzyskania pożądanych przedmiotów,
stanów rzeczy, wartości. Prawdopodobieństwo wystąpienia otwartych
zachowań agresywnych w sytuacji pobudzenia do agresji zależy m.in.
od siły tego pobudzenia, natężenia lęku przed ujawnieniem agresji,
także od wewn. gotowości jednostki do agresji; w następstwie
zahamowania otwartej agresji w stosunku do obiektu będącego
źródłem negatywnych emocji często występuje zjawisko zw.
przemieszczeniem agresji, tj. ukierunkowanie agresji na obiekt
zastępczy, mniej lub bardziej podobny do pierwotnego, ale nie
zagrażający, czyli tzw. kozła ofiarnego (tym m.in. tłumaczy się
powstawanie aktów agresji wobec mniejszości etnicznych i in.,
słabszych grup społ.). Skłonność do agresywnych zachowań
kształtuje się pod wpływem specyficznych doświadczeń, zwł.
kumulowania się doświadczeń frustracyjnych, będących źródłem
silnych negatywnych emocji, ale także w wyniku społ. treningu w
zakresie zachowań agresywnych i obserwowania agresywnych
modeli; o poziomie agresywności decyduje również stopień
wykształcenia wewn. mechanizmów kontroli agresji; narastaniu
agresji w stosunkach międzyludzkich sprzyjają m.in. takie
okoliczności społ., jak znaczne ograniczenie możliwości
zaspokojenia potrzeb, rozluźnienie norm moralnych i moralne
uznanie dla agresji, rozproszenie i przemieszczenie odpowiedzialności.
K. LORENZ Tak zwane zło, Warszawa 1972;
Studia nad psychologicznymi mechanizmami czynności agresywnych,
red. A. Frączek, Wrocław 1979;
Studia nad uwarunkowaniami i regulacją agresji interpersonalnej,
red. A. Frączek, Wrocław 1986;
J. DOLLARD i in. Frustration and Aggression, New Haven 1939;
L. BERKOWITZ Aggression, New York 1962;
A. BANDURA Aggression. A social Learning Analysis,
Englewood Cliffs, 1973.
______________________________________________

http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=135451

AGRESJA (psychol.) [...]
w psychologii zachowanie nastawione na wyrządzenie krzywdy
innemu czlowiekowi lub grupie poprzez zadawanie bólu,
cierpienia, przykrości; wyróżnia się a. fizyczną (bicie, znęcanie się)
lub a. werbalną (wymyślanie, wyzywanie, wyśmiewanie się itp.),
bezpośrednią lub pośrednią (ignorowanie, rozsiewanie plotek,
atakowanie niejawne, czynności symboliczne), aktywną lub bierną;
a. o charakterze reaktywnym może stanowić wyładowanie emocji
(złości, gniewu, irytacji), a. o charakterze instrumentalnym bywa
działaniem podejmowanym w celu uzyskania wymiernych korzyści;
a. jest najczęściej wynikiem doznanego zawodu w dążeniu do
jakiegoś celu i kieruje się z reguły przeciwko osobom, które
zdaniem agresora, przyczyniły się do jego niepowodzeń;

i:
http://www.niebieskalinia.pl/pismo/a4.html
http://www.wiedzaizycie.pl/99113200.htm
http://www.wiedzaizycie.pl/96102200.htm
http://www.psychologia.edu.pl/index2.php?category=se
rwis&level=121,1769