Uprzedzenia

Liczba wypowiedzi w tym wątku: 1

1. Data: 2017-08-02 03:25:20

Temat: Uprzedzenia
Od: "Pszemol" <P...@P...com> szukaj wiadomości tego autora

Ciekawa lektura, zwłaszcza dla niektórych grupowiczów:

Antyspołeczne uprzedzenie - rodzaj postawy polegającej na odrzucaniu czegoś
lub kogoś bez racjonalnych przesłanek.

Uprzedzenie do kogoś lub czegoś występuje wówczas, gdy jednostka podejmuje
ocenę, wyraża negatywny osąd bez wcześniejszego doświadczenia z daną osobą
czy zjawiskiem, najczęściej na podstawie fałszywych lub niekompletnych
informacji. Uprzedzenia wynikają także z utrwalonych w danych
społeczeństwach czy społecznościach stereotypów. W przypadku osób do czegoś
uprzedzonych trudno je przekonać do pozbycia się uprzedzeń poprzez
racjonalną argumentację.

Uprzedzenia stają się groźne dla funkcjonowania społeczeństwa lub pewnych
kategorii społecznych, gdy przybierają charakter instytucjonalny i stają się
częścią określonych ideologii (zob.: rasizmu, antysemityzmu, homofobii czy
seksizmu).

Rodzaje uprzedzeń

Uprzedzenie awersyjne
Mechanizm działania uprzedzeń awersyjnych jest podobny do działania fobii:
jego podłożem są silne negatywne emocje takie jak lęk, wstręt, nienawiść.
Każdy kontakt z przedstawicielami danej grupy jest traktowany jako
zagrożenie. Uprzedzeniom awersyjnym często towarzyszy przemoc werbalna lub
fizyczna, która czasem przeradza się w zorganizowany atak (holocaust podczas
II wojny światowej, pogromy Żydów, porwania i morderstwa na tle rasowym).
Osoba przejawiająca ten rodzaj uprzedzeń deprecjonuje lub wręcz demonizuje
daną grupę, przypisując jej różne wrogie skłonności, ukryte intencje itd.
(np. twierdzenia, jakoby masoni rządzili światem, w rękach Żydów spoczywała
światowa finansjera, celem homoseksualistów było zniszczenie Kościoła, a
Niemcy pragnęli wykupić Polskę).

Uprzedzenia dominatywne
W tym przypadku podłożem uprzedzeń nie są silne negatywne emocje, lecz
poczucie wyższości własnej grupy nad grupą dyskryminowaną. Przekonanie o
niższości tej grupy wiąże się z traktowaniem jej nie jako zagrożenia, lecz
jako źródło dyskomfortu czy przykrości. Jej przedstawicieli traktuje się
jako ludzi konstytucyjnie mniej wartościowych - bez względu na ich
dokonania. Gdyby nawet jakiś przedstawiciel dyskryminowanej grupy mógł
pochwalić się ewidentnie wyróżniającymi osiągnięciami, ich istnienie będzie
tłumaczone np. wyjątkowym zbiegiem okoliczności, szczęściem, przypadkiem.
Ofiary dyskryminacji pełnią często rolę kozłów ofiarnych, których obwinia
się za własne niepowodzenia. Jednocześnie deprecjacja danej grupy zwiększa
wartość własnej grupy zgodnie z mechanizmami dehumanizacji. Uprzedzenia
dominatywne przejawiają się poprzez protekcjonalne traktowanie
dyskryminowanych, połączone z deklaracjami typu: "nie mam nic przeciwko ...
(Żydom, Cyganom, homoseksualistom, Murzynom), ale niech trzymają się z dala
ode mnie".

Uprzedzenia wynikające z niejasności
Podłożem uprzedzeń tego rodzaju jest niski poziom poczucia własnej wartości,
czy też kontrast między niską oceną siebie a (mniej lub bardziej świadomą)
wysoką oceną dyskryminowanej grupy. Jednostka, aby nie czuć się gorsza,
będzie obniżała wartość grupy, którą dyskryminuje, aby w ten sposób
zwiększyć poczucie własnej wartości (dehumanizacja). Mamy tu do czynienia z
typowym zjawiskiem zazdrości czy zawiści. Ten rodzaj uprzedzeń często
przejawiają osoby o niskich zasobach finansowych względem osób bogatych.
Obniżanie ich wartości polegać będzie na wysuwaniu oskarżeń typu "dorobili
się na cudzej krzywdzie", "każdy bogaty jest złodziejem" i pielęgnowaniu
skojarzenia między bogatymi a złodziejami. W ten sposób jednostka może
wytłumaczyć sobie, że nie jest bogata, ponieważ nie jest złodziejem.
Jednocześnie cały czas pragnie dołączyć do grupy osób bogatych, co napędza
jej zawiść.

Uprzedzenia zinternalizowane
Uprzedzenia mogą zostać zinternalizowane (uwewnętrznione) nawet przez grupy
społeczne, przeciw którym te uprzedzenia są skierowane. Amerykańscy
psychologowie przeprowadzili eksperyment (w latach 60. XXw.), w którym
przedstawili jednej grupie badanych kobiet artykuły podpisane imieniem
męskim (np. John T. McKay), a drugiej grupie - te same artykuły podpisane
imieniem żeńskim (np. Joan T. McKay). Okazało się, że badane kobiety
oceniały znacznie wyżej artykuły podpisane męskim imieniem, nawet jeżeli
tematyka dotyczyła kwestii tradycyjnie przypisywanych kobietom (np.
wychowywanie dzieci). Psychologowie postawili wniosek, że kobiety nauczyły
się gdzie jest ich miejsce, uważając, że praca kobiety musi mieć mniejszą
wartość niż praca mężczyzny. Inne badanie (z lat 40. XXw.) wykazało, że
czarnoskóre dzieci preferowały zabawę białymi lalkami, uważając że są one
lepsze i ładniejsze. Najnowsze badania pokazują, że czarnoskóre dzieci o
wiele chętniej bawią się czarnymi lalkami[potrzebny przypis]. Jak twierdzą
psychologowie, jest to spowodowane zmniejszeniem się poziomu rasistowskich
uprzedzeń w społeczeństwie amerykańskim. Inne badanie wykazało podobny
postęp w przypadku oceny artykułu wyłącznie na podstawie płci autora.

Źródła powstawania uprzedzeń

Wychowanie i kultura
Każde dziecko wychowuje się w określonym środowisku i zdobywa wiedzę o
świecie w oparciu o to z czym ma kontakt. Dzieci przyswajają większość
wartości w ciągu dziesięciu pierwszych lat życia, a ich przyjmowanie
następuje głównie przez obserwację i naśladowanie starszych. Kultura,
wartości i postawy rodziców są dla dziecka głównymi wskazówkami do
interpretowania otoczenia. Dotyczy to również stosunku i otwartości wobec
odmiennych grup społecznych i narodowościowych. Jest więc jasne, że dzieci
przejmują stereotypy i uprzedzenia swoich rodziców. Przykładem uprzedzeń
tworzących się głównie w ten sposób jest stosunek Polaków do Romów. Mimo że
Romowie żyją w Polsce już od wielu wieków, nadal dla większości z nas
pozostają obcy i niezrozumiali. Owszem,[styl do poprawy] uznajemy ich prawo
do "zwykłego" życia wśród nas, ale tylko z racji współczucia dla ich
ubóstwa, a nie z naturalnych kontaktów międzyludzkich, gdzie każdy ma prawo
do bycia sobą. Według badań CBOS w 2004 roku sympatię do Romów deklarowało
15% badanych Polaków zaś niechęć 56%. Chociaż w ostatnich latach postawa
wobec Romów uległa znacznej poprawie (w 1994 roku niechęć wobec nich
deklarowało 75% badanych), to ciągle pozostają oni jedną z najbardziej nie
lubianych przez Polaków[styl do poprawy] grup etnicznych. Niechęć wobec
Romów można określić jako zakorzenioną w kulturze, co jest najbardziej
widoczne w warstwie językowej - np. w potocznych określeniach takich jak
"ocyganić" (oszukać) czy "wycyganić" (wyprosić, wyżebrać), a także w
przesądach, np. w tym, że "cyganka może zauroczyć małe dziecko". Bardzo
silny jest też negatywny stereotyp Romów, postrzeganych jako złodzieje,
lenie i nieuki. W podobny sposób tworzone są stereotypy i uprzedzenia wobec
innych grup społecznych i etnicznych.

Historia
Historyczne źródła tworzenia się uprzedzeń i stereotypów są ściśle związane
z wychowaniem młodych ludzi. Historia narodowa wpływa na ich świadomość w
dość szerokim stopniu. Po pierwsze samo zetknięcie się z informacjami
historycznymi dokonuje pewnego podziału, na grupy społeczne i narodowościowe
które odegrały pozytywną rolę w historii (w przypadku Polski będą to na
przykład Francja i Stany Zjednoczone), a także te, które zapisały w niej
czarne strony (w przypadku Polski Niemcy i Rosja). Po drugie historia
determinuje w pewien sposób zawartość literatury narodowej, z którą stykają
się młodzi ludzie w procesie edukacji. Takie przekazy, opisujące losy
konkretnych ludzi i wywołujące emocje w znacznie większym stopniu, pobudzają
tworzenie się określonych stereotypów i uprzedzeń wobec przedstawicieli
opisywanych w nich grup społecznych czy narodów. Po trzecie wreszcie,
historia w oczywisty sposób warunkuje stereotypy i uprzedzenia konkretnych
osób, te zaś przekazują je swoich potomkom. Można przyjąć, że niechęć
Polaków[styl do poprawy] do Rosjan i Niemców wynika w największej mierze
właśnie z tego.

Przekazy medialne
Współcześnie media "tworzą" rzeczywistość. Zaawansowana technika tworzenia
przekazów radiowych, telewizyjnych oraz Internetowych sprawia, że odbiorca
czuje się doskonale poinformowany. Faktycznie jednak, to dziennikarze i
producenci decydują od tym co i w jaki sposób przedstawić, a kierują się w
tym własnymi założeniami i wartościami, ale także wytycznymi swoich
zwierzchników. Poza garstką najbardziej wyrobionych odbiorców większość
obywateli kształtuje swoje poglądy na temat innych narodowości i kultur na
podstawie przekazów telewizyjnych, radiowych czy prasowych. Zakładają oni,
że to co się tam znajduje jest czystym odzwierciedleniem rzeczywistości.
Według Geerta Hofstede'a dzieje się tak, ponieważ dziennikarze mają moc
sterowania ludzką uwagą i tworzenia takiego obrazu rzeczywistości, który
będzie przez publiczność postrzegany jako prawdziwy (faktycznie może być
zupełnie fałszywy). Jest wielu dziennikarzy, którzy dążą do przedstawiania
rzeczywistości w biało-czarnych barwach i wskazywania kto ich zdaniem jest
zły a kto dobry. Podobny mechanizm kształtowania ludzkich postaw zachodzi w
przekazach fabularnych, w których łatwo jest dokonać stereotypizacji
konkretnych grup społecznych. Bardzo dobrym przykładem tego są amerykańskie,
niskobudżetowe produkcje filmowe w których najczęściej Rosjanie i Chińczycy
to bezwzględni przestępcy bądź skorumpowani oficerowie, Serbowie to
bezwzględni najemnicy, zaś Amerykanie (oczywiście kierujący się wyłącznie
wzniosłymi wartościami) muszą z wyżej wymienionymi "zrobić porządek".

Rozbudzenie negatywnych stereotypów i uprzedzeń wyłącznie poprzez medialne
przekazy można nazwać stygmatyzacją medialną. Przykładem takiego mechanizmu
w polskim społeczeństwie jest duża niechęć wobec Serbów, a przede wszystkim
wobec Arabów. Serbowie są Polakom znani wyłącznie z przekazów o konfliktach
militarnych w byłej Jugosławii i Kosowie (przekazów często zakrawających na
propagandę, co potwierdza tezę Hofstede'a o tworzeniu "telewizyjnej
rzeczywistości"), więc stereotyp Serba w Polsce zbudowany jest z cech
związanych agresją i brutalnością.

Negatywne doświadczenia
Każde zetknięcie się z przedstawicielem innej grupy społecznej powoduje,
przynajmniej w minimalnym stopniu, modyfikację stereotypu o tej grupie.
Jeśli doświadczenia z przedstawicielem grupy, która nie miała wcześniej
wyraźnego stereotypu są negatywne, zostaje zbudowana podstawa uprzedzenia.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Uprzedzenie