Data: 2003-01-03 13:01:29
Temat: Re: Dobra brzoza a wierzba wedle zyczenia
Od: "Piotr.Tomczak" <P...@a...waw.pl>
Pokaż wszystkie nagłówki
>
>psmasz moze inne drzewa tak dokladnie opisane
>naprzyklad
>moje ulubione wierzby
>i jeszcze lipy lipy
>
>
>--
>Archiwum grupy: http://niusy.onet.pl/pl.rec.ogrody
>
Salix-wierzba
W Polsce występuje około 30 gatunków i dużo mieszańców wierzb. Wśród nich
wierzba biała [Salix alba L.], wierzba krucha [Salix fragillis L.], wierzba
laurowa [Salix pentandra L.], wierzba migdałowa [Salix triandra L.], wierzba
iwa [Salix caprea L.], wierzba uszata [Salix auvita L.], wierzba szara
[Salix cinerea L.] , wierzba rokita [Salix rosmarinifolia L.], wierzba
purpurowa [Salix purpurea L.].
Drewno wierzb jest rozpierzchłonaczyniowe, twardzielowe, lekko połyskujące.
Biel zazwyczaj wąski, biały lub jasnożółty. Twardziel w świeżym drewnie mało
wyraźna, pod działaniem światła i powietrza ciemnieje od barwy różowawej do
jasnoczerwonobrunatnej (często z ciemniejszymi smugami w środkowej części
pnia). Słoje roczne widoczne zwłaszcza na przekroju poprzecznym. Naczynia i
promienie rdzeniowe niewidoczne gołym okiem.
Drewno miękkie, lekkie (cięższe jednak od topolowego), łatwołupliwe o
niskich właściwościach mechanicznych i dużej skłonności do paczenia się.
Łatwe w gięciu i obróbce, dobrze się nasyca. Drewno nietrwałe, łatwo ulega
rozkładowi przez grzyby i uszkodzeniom przez owady.
Wierzba wiciowa czyli witwa [Salix viminalis L.] to dostarczycielka chrustu,
prętów, wici, okorowanych lub nie, surowca plecionkarskiego, który w tak
zwanej tradycyjnej kulturze ludowej służył do wyrobu niezliczonej ilości
przedmiotów codziennego użytku (najrozmaitszego kształtu i przeznaczenia
koszy i koszyczków, nie wyłączając schowków na domowe przybory, nici,
przybory toaletowe, ogromnych koszy wasągowych, słomianych naczyń
zasobowych, wielkich ( ponad 1,5 m wysokich), słomianek, baniek, uli,
koszek - zawsze szytych rozdwojona wicią wierzbową - kapci na zimę, opleceń
butli na olej czyli naftę, narzędzi rybackich, wierszy, chobotni,
butlastych sadzy, koszatek, mebli, szczególnie kołysek oraz pytek na gęsi.
Jak wiemy plecionkarstwo, głównie jako koszykarstwo , przetrwało do dziś.
Ale zdarzają się przypadki szczególne reaktywowania wyrobów prastarych,
które wydawało się zanikły bezpowrotnie. Od paru lat nad Jeziorem
Włocławskim, to jest spiętrzonej Wiśle od Włocławka po Płock, wyrabiane są
masowo wiersze (wirsze, wiraszki), które w pletniach (połączone po 9 sztuk)
skutecznie zastępują drogie sieci.
Kruszyna której pędy nie nadają się do robot plecionkarskich ,dostarczała
korzenia , który gotowany w wodzie "..wydaje farbę pożyteczną..."(Szubert ,
1827).
Wierzby to również dostarczycielki wiechci do odpędzania much, próchna do
okadzania mieszkań, obrzędowych gałązek do wypędzania i przypędzania na
pastwiska stad bydła, gałęzi do linienia piskawek i piszczałek, kręcenia ze
zdjętej kory trąb i trąbit, wreszcie sakralizującej te drzewa palmy
wielkanocnej. Ponadto wici wierzbowe służyły do wiązania snopów, wyplatano
także z nich płoty (Szacki ,1996).
|