Path: news-archive.icm.edu.pl!news.icm.edu.pl!news.astercity.net!not-for-mail
From: "Piotr.Tomczak" <P...@a...waw.pl>
Newsgroups: pl.rec.ogrody
Subject: Re: Dobra brzoza - wierzba jeszcze lepsza:)
Date: Fri, 3 Jan 2003 17:36:26 +0100
Organization: Aster City Net
Lines: 118
Message-ID: <av4eab$d8$1@foka.acn.pl>
References: <auvi5n$2o9$1@absinth.dialog.net.pl> <av21ve$148$1@foka.acn.pl>
<00af01c2b2c3$bb726b40$e07c63d9@d3h6c1> <av41p0$o43$1@foka.acn.pl>
<X...@1...17.1.38>
<ociR9.55370$%3.13821247@twister.neo.rr.com>
NNTP-Posting-Host: 185-moo-9.acn.waw.pl
X-Trace: foka.acn.pl 1041611915 424 62.121.100.185 (3 Jan 2003 16:38:35 GMT)
X-Complaints-To: a...@a...net
NNTP-Posting-Date: Fri, 3 Jan 2003 16:38:35 +0000 (UTC)
X-Tech-Contact: u...@a...net
X-Server-Info: http://www.astercity.net/news/
X-Newsreader: Microsoft Outlook Express 4.72.3110.5
X-MimeOLE: Produced By Microsoft MimeOLE V4.72.3155.0
Xref: news-archive.icm.edu.pl pl.rec.ogrody:62460
Ukryj nagłówki
W temacie: cytuję za Tobą :
...Osobom zainteresowanym niebotaniczna strona naszych drzew mozna ja
spokojnie polecic....
Oj jakbym słyszał swoich botanicznych kolegów z Ogrodniczego Wydziału SGGW.
Na propozycję badań z historii ogrodnictwa polskiego puszyli się, że nie
mają one nic wspólnego z genetyką - która jest obecnie na topie i zajmowali
sie tworzeniem transgenicznego ogórka.
Gdy zafascynował mnie świat dawnej botaniki lub zabarwiony naszą swojską
etnografią - zwany etnobotaniką - krzywili się że to badanie drzew na wsi.
A trzeba zaznaczyć, iż naszym polskim ogrodom.....
(i nie mam tu na myśli np: krajobrazowych ogrodów Izabeli Czartoryskiej
(których wizje powstały podczas pobytu w Anglii a zwłaszcza w Kew,) ani
innych renesansowych "importów" i kopiałów z Włoch )
....bliżej do świerków sadzonych przy góralskich chałupach (bo było dobrze
takie drzewo posadzić a nie "ładnie" ), bzom czarnym na mogile lub pod
płotem, którego nie wykopano bo mieszkały w nim złe moce czy wreście
ogłowionej polskiej wierzbie sadzonej na miedzy bo żywiła bydło dawała opał
i wici na kosze, jesionom bo.......... itp.itd.
Te kulturowe zjawiska, czyste, polskie, nasze, rodzime zanikają.
Zwiedzając inne kraje, łatwo zauważyć, iż wraz z wejściem do Europy grozi
nam wprowadzenie Unijnych wielohektarowych monokultur rolniczych. Znikną
wtedy przydrożne dzikie grusze, ogłowione wierzby, a wszyscy zajmą się
uprawą transgenicznego ogóra.
Czy to dobrze? Czy warto zastanawiać się czy tej zimy szlak nie traf i tak
już agonalnego Tulipanowca. A może warto zastanowić się dlaczego deska do
krojenia, którą kupiłem dwa tygodnie temu w markecie Ikea rozeschła się i
pokrzywiła ( hehe nie była zrobiona z topoliny :)), lub czemu jakiś wandal,
lub też zakuty łeb z kierownictwa budowy osiedla w pobliżu ulicy
Nowoursynowskiej nakazał wycięcie bzu czarnego w formie drzewiastej i
obwodzie pnia około 70 cm. A niech go pokręci......i zapewne tak się stanie
a wy będziecie wiedzieć dlaczego tak się stało.
Ps
Co, kiedy i dlaczego sprowadzono do naszego kraju lub do Europy też warto
wiedzieć.
Gdy się posiądzie choć część tej wiedzy zabawne i komiczne wydają sie
rośliny z ogródka Zosi w filmie "Pan Tadeusz" ( Zosia to chyba wybitny
botanik odkrywca), czy polonez w monokulturze porzeczek (końcowa scena)
Rośliny na podjeżdzie dworku też przekomiczne. Zabawny jest asfaltowa
nawierzchnia wśród parterów ogrodu w Wilanie czy amerykańskie rośliny we
wrocławskim Ogrodzie Japońskim ( Zemsta za Pearl Harbour :) w czasach gdy w
Queens Garden w Londynie wyrywa się XX kultywary bratków bo to niezgodne z
duchem miejsca i epoki :)
a teraz coś o świerku:) czyli smreku:
Nasz jedyny krajowy gatunek świerk pospolity [Picea abies (L.) H Karst.]
posiada drewno koloru białego, czasem jasnożółtego, lekko błyszczące z dużą
liczbą przewodów żywicznych. Biel dość szeroki. Zapach drewna mocny,
żywiczny. Drewno lekkie o średnich właściwościach mechanicznych i średniej
kurczliwości, miękkie, łupliwe. Obróbkę utrudniają liczne drobne, gęsto
ułożone, twarde sęki.
Świerk, zwany przez górali smrekiem, wrósł w kulturę ludową Podhala i Tatr
Polskich i był drzewem świętym, otaczanym wielką czcią. Do dziś przetrwał
zwyczaj sadzenia świerków w pobliżu domów (Podhale), najczęściej przy ganku
lub koło furtk. Zagradzały one ponoć drogę czarom, chorobom i wszelkiemu złu
i przynosiły powodzenie (patrz twoja ulubiona Ziółkowska).
i. Świerkowymi gałązkami majono chałupy w noc Świętego Jana, czyli Kupały, a
przez nią cedzone krowie mleko się nie kagało czyli ważyło.
Nie wspomnę nic o choinkach - bo to germański zwyczaj :), a o maikach czyli
majonych suchych gałązkach udekorowanych jabłkami i wydmuszkami przy innej
okazji.
(zapewne u germańców- tak jak w kulturze słowian - choinka jako ten trup
dendrologiczny , kuła dlatego podobnie my słowianie preferowaliśmy parzące i
kłujące rośliny jako środek przeciwko czarownicom i czarcim sprawką ( np.
niezastąpione bicie pokrzywami i jałowiec w pewnych regionach naszego kraju
jako środek na czarownice:)
Drewno świerkowe używane było przez cieśli góralskich do wznoszenia chałup,
mostów. Dłubano z niego łyżki a także czółna. Wysoki rezonans drewna
pozwalał na wyrób instrumentów muzycznych iako na wierzchach Skrzypców,
klawikortów widziemy ( kluk).
Dartych pędów smreka (dartki) używali górale do wyplatania koszy i kopaniek.
Robiono z niego także skrzynki, skrzynie na odzież ( zapach nie wlatywały
mole) oraz spuszczano klepki do beczek. Kora dostarczała surowca" zdatnego
garbarzom do czerwonego garbowania" (Gałczyński , 1928).
to tyle bo sie dzisiaj zmęczyłem :)
pozdrawiam
saluto
Piotrek
Michal Misiurewicz napisał(a) w wiadomości: ...
>"Ewa Szczęśniak" <e...@b...uni.wroc.pl> wrote in message
>news:Xns92F8939F4CD4Cewaszczbioluniwrocpl@156.17.1.
38...
>>
>> Gwoli uzupelnienia: kora gotowana w wodzie dostarcza silnego srodka
>> przeczyszczajacego :-)
>> Szkoda, ze Piotr Siciarski poszedl hibernowac, pewnie bysmy dostali
>> uzupelnienie od strony farmaceutycznej...
>
>Od strony farmaceutycznej to bardzo proste. Aspiryna to kwas
acetylosalicylowy,
>a nazwa "salicylowy" pochodzi wlasnie of "Salix". Hippokrates zalecal
>na goraczke pic wywar z kory Salix alba, a wlasnosci te znane byly jeszcze
>wczesniej - w starozytnuym Sumerze. Salicyl zostal otrzymany z kory wierzby
>po raz pierwszy przez Lerouxa w XIX wieku. Patrz
>http://www.ping.be/at_home/asp-hist.htm.
>
>Pozdrowienia,
> Michal
>
>--
>Michal Misiurewicz
>m...@m...iupui.edu
>http://www.math.iupui.edu/~mmisiure
>
>
|