W Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, będącej częścią Traktatu
Konstytucyjnego UE widnieje zapis: .Zakazuje się jakiejkolwiek dyskryminacji
z takich powodów jak płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub
społeczne, cechy genetyczne, język, religia lub wyznanie, opinie polityczne
lub wszelkie inne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek,
urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.

DYSKRYMINACJĘ zdefiniowano jako nierówne, zróżnicowane traktowanie, które
nie jest uzasadnione obiektywnymi przyczynami ani prawnie usprawiedliwione.

Ponadto podzielono ją na:

. DYSKRYMINACJĘ BEZPOŚREDNIĄ, która ma miejsce, gdy osoba jest traktowana
mniej korzystnie niż inne osoby w podobnej sytuacji;

. DYSKRYMINACJĘ POŚREDNIĄ, występującą wówczas, gdy pozornie obojętny
przepis, kryterium lub praktyka powoduje szczególnie niekorzystną sytuację
pewnej grupy osób w porównaniu z innymi osobami, chyba że taki przepis,
kryterium lub praktyka są obiektywnie i prawnie uzasadnione (sytuacja taka
ma miejsce, gdy w ogłoszeniu dotyczącym oferty pracy jest ściśle określony
wiek . co nie ma znaczenia dla właściwego wykonywania danej pracy np.
zatrudnię sekretarkę do 25 lat).

Poza tym za dyskryminację uznano także molestowanie (szykanowanie), czyli
niepożądane zachowanie związane z przyczynami, na podstawie których zabrania
się dyskryminacji, prowadzącej do naruszenia czyjejś godności osobistej oraz
tworzenia onieśmielającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub
uwłaczającej atmosfery.

Warto wspomnieć, że charakter dyskryminacyjny może mieć również zjawisko
mobbingu w pracy, czyli działania lub zachowania skierowane przeciwko
pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub
zastraszaniu, wywołujące u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej
lub mające na celu poniżenie, ośmieszenie lub izolowanie pracownika z
zespołu.

Zjawiskiem zakazanym przez UE jest także wiktymizacja, czyli wrogie
traktowanie osób składających skargę.

Problemu dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność dotyczy Dyrektywa
2000/78/WE , (The Employment Framework Directive), która wprowadza zasadę
równego traktowania osób niepełnosprawnych w zakresie zatrudnienia i
obejmuje:

. Dostęp do zatrudnienia, samozatrudnienia i pracy
. Dostęp do poradnictwa zawodowego i szkoleń zawodowych
. Warunki zatrudnienia i pracy, w tym zwolnienia i płaca
. Członkostwo w zawodowych organizacjach pracowników i pracodawców

Co za tym idzie, za dyskryminację uważa się:

1. odmowę zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, jeśli do wykonywania danej
pracy nie jest niezbędna pełna sprawność, a osoba niepełnosprawna posiada
kwalifikacje do jej wykonywania;

2. jeśli odmowa zatrudnienia następuje wyłącznie z powodu braku odpowiednich
rozwiązań technicznych w miejscu pracy spełniających warunki dostępności;

3. odmowa osobie niewidomej wstępu do miejsca pracy z psem-przewodnikiem;
4. pomijanie osoby niepełnosprawnej przy typowaniu na szkolenie
umożliwiające podniesienie kwalifikacji i awans;
5. wyznaczanie osobie niepełnosprawnej niższego wynagrodzenia niż innym
pracownikom za tę samą pracę;
6. odmowa zarejestrowania działalności gospodarczej osoby niepełnosprawnej z
powołaniem się na ograniczenie jej sprawności.

W celu ochrony osób, których dotyka zjawisko dyskryminacji stworzono system,
w którym:

1. występuje tzw. przeniesienie ciężaru dowodu, co oznacza, że to nie osoba
pokrzywdzona ma udowodnić, że była ofiarą dyskryminacji, tylko osoba
oskarżona musi udowodnić, że nie dyskryminowała.

2. mówi się o dyskryminacji .ze względu na., co oznacza że dana osoba
niekoniecznie musi posiadać cechy, ze względu na które jest dyskryminowana.
Do wniesienia skargi wystarczy samo poczucie, że jest się dyskryminowanym ze
względu na tą cechę, niezależnie od tego czy się ją posiada czy nie (np. gdy
ktoś doświadcza szykan, dlatego że .jest niepełnosprawny., to może wnieść
sprawę do sądu, bez konieczności wykazywania, czy rzeczywiście
niepełnosprawny jest, czy nie . liczy się sam fakt dyskryminacji).

Osoby, które doświadczają dyskryminacji ze względu na swoją
niepełnosprawność . zwłaszcza na rynku pracy . mogą walczyć o swoje prawa
odwołując się do:

1. Sądu rejonowego . sądu pracy z powództwem o odszkodowanie przeciwko
obecnemu lub byłemu pracodawcy albo przeciwko osobie, która odmówiła
zatrudnienia i nie stała się pracodawcą, jeśli dopuścili się aktów
dyskryminacji; powództwo wniesione do sądu pracy jest bezpłatne; można
również ubiegać się o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata
lub radcy prawnego.

2. Sądu okręgowego z powództwem o ochronę dóbr osobistych; w sprawie takiej
można się ubiegać o zwolnienie z kosztów sądowych i przyznanie pełnomocnika
z urzędu.

3. Rzecznika Praw Obywatelskich - http://www.brpo.gov.pl
4. Państwowej Inspekcji Pracy . http://www.pip.gov.pl
5. Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych .
http://www.infoobywatel.gov.pl/so/1_2/1_2_1/BON/
6. Związków zawodowych.
7. Organizacji pozarządowych.

Ponadto każdy obywatel Unii Europejskiej może napisać:

petycję do Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego -



1. European Commission
DG Employment and Social Affairs
Unit of Integration of People with Disabilities
B-1049 Brussels, Belgium Rue Joseph II, 27, 2-21, Tel. + 32 - (0)2 - 295 18
27
2. Fax: +32 - (0)2 - 299 80 78

skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu . European
Court of Human Rights, Council of Europe , 67075 Strasbourg-Cedex, France

Tel: +33 (0)3 88 41 20 18 Fax: +33 (0)3 88 41 27 30