Xris naciagnal mnie na opisanie jednego z programow rzucania palenia.
Opis jest niepelny, ulomny.... no coz to zobaczmy co tu mamy.

Od czego by tu zaczac....
Program oparty jest o profesjonalna grupe wsparcia, ale jego przebieg
mozna sprobowac zaadaptowac do warunkow domowych;)
Realizowany jest w oparciu o Model Zmiany(DiClememnte, Prochaska) ktory
obejmuje:
1)Faze poprzedzajaca rozwazanie.... to taki czasokres w ktorym osoba
nie ma zamiaru rzucac palenia, nie mysli o tym i nie podejmuje rzadnych
dzialan... z badan wynika ze wylacznie w tej fazie 'straszenie
palacza' ma sens. Zwrocic moze uwage na sam nalog.Przy czym nie powinny
zawierac danych wzbudzajacych lek.

2)Faze rozwazania- przyjmuje sie ze obejmuje okres do 6 miesiecy przed
rzuceniem palenia... tu osoba zastanawia sie nad rzuceniem palenia
3)Faze dzialania-podmiot podejmuje decyzje 'Rzucam palenie' lub
wyznacza termin rzucenia w okrecie do 30 dni.

4)faza powrotu- okresem krytycznym jest pierwsze 90 dni od rzucenia...
:( powrot do fazy 2
4)faza utrzymania niepalenia- przyjmuje sie ze jest to pierwsze 6
miesiecy od rzucenia palenia...

W budowaniu motywacji do niepalenia nacisk kladzie sie na pozytywnych
aspektach niepalenia, a nie na wskaznikach smiertelnosci :)
(Min. tu ujawnia sie zanurzenie tego programu w modelu
holistyczno-ekologicznym zdrowia.)
Przy czym nie unika sie informacji o szkodliwosci palenia...
Przyjmuje sie ze najwazniejsza jest subiektywna ocena zachowania jako
przynoszacego korzysci. Z naciskiem na subiektywna i korzysci :)(a pro
pos reklam preparatow witaminowych i zapinania pasow ;D)

W tym miejscu problematyczna wydaje sie kwestia udzialu w programie
osob funkcjonujacych w biomedycznym modelu zdrowia... problem
rozwiazano poprzez zatrudnienie w programie lekarza.

Pewnie cos juz pominalem.... :(
Idzmy dalej ...

Te fazy zmiany wydaja sie banalne ale sa praktyczne i wyznaczaja cykl
12 spotkan. Dlaczego 12? Przyjmuje sie ze okres 3 miesiecy jest okresem
wczesnej abstynencji nikotynowej... jest to okrez krytyczny :) Stad
wazna rola profesjonalnej grupy wsparcia:)

Wrocmy do tych faz....

Faza prekontemplacji:
DiClemente i Prochaska zadlai sobie pytanie dlaczego w tym stadium
komunikaty nie sa skuteczne?
Ich odpowiedz: brak osobistego pogladu na temat palenia; blokowanie
informacji o szkodliwosci palenia; poczucie kontroli nad nalogiem (!)
stad brak potrzeby zmiany.
W celu wyrobienia sobie wlasnych pogladow na palenie, palacz zbiera
skrajne poglady :
1)
Z jednej strony....

Znam osoby ktore palily cale zycie i nie chorowaly

...., ale
Wiem tez ze inne osoby maja problemy zdrowotne
zwiazane ze swoim nalogiem. Myslenie ze mnie to nie dotyczy
jest zyczeniem, ktore nie wiadomo czy sie spelni.

Uwazam ze........................

Itd.

Takie ankiety nalezy dopasowac do indywidualnych potrzeb klienta... dla
osob starszych inne dla mlodziezy inne dla matek w ciazy inne.


Wskazowki dla profesjonalisty w tej fazie:
Osoby palace czesto maja silne przekonania zwiazane ze swoim nalogiem.
I tak:
1) Nie jestem w stanie rzucic palenia!
Zwiazane z przekonaniem ze jest sie bardziej podatnym na nalogi niz
inni. Czesto palenie jest istotnym elementem obrazu siebie takiej osoby!
Z taka postawa wiaze sie rowniez poczucie BRAKU KONTROLI nad paleniem.
Wazne jest danie kontroli nad nalogie(opis potem :)
2)Palenie jest jedyna przyjemnoscia jaka pozostala mi w zyciu.
Ach te reklamy... fajne no nie: konie, wolnosc, mlodosc i piekno ;)
W takiej sytuacji wazne jest szukanie przyjemnosci jakie daje
niepalenie.
3)Palenie mnie odpreza.
Ach ta fizjologia nikotyny + postawa palacza :)
Dzialanie: uczenie sposobow uzyskiwania odprezenia w inny sposob.
4)Dzieki paleniu kontroluje swa wage.
No tak.... lek przed tyciem po rzuceniu....
Dzialanie: danie osobie sposobow kontroli wagi
5) Boje sie ze nie dam sobie rady z glodem nikotynowym.
Dzialanie: danie rzetelnych informacji nt. glodu nikotynowego.
Uczenie sposobow radzenia soboie z glodem nikotynowym.
6)Jest juz za pozno!
Dzialalnie:Praca nad korzysciami krotkoterminowymi z niepalenia.
7) Juz bylo ale : Palenie jest czescia mojego obrazu sebie.
Dzialanie: Ksztaltownie adekwatnego obrazu siebie jako osoby niepalacej.

Kolejnym problemem paradoksalnie moze byc Presja otoczenia... czyli
kochajaca zona, maz, tesciowa ;)
Presja na rzucenie palenia odniesie skutek odwrotny.
Dzialanie: Rozmowa z palaczem i osoba wywierajaca presje.


Dzialanie te sa realizowane na kolejnych spotkaniach grupy.
Acha spotkan i metod opisywal nie bede bo i tak ten post bedzie
ogromniasty :)

Dalej....

Faza rozwazania
Dostarczanie cwiczen pomagajacych uzyskac indywidualne przyczyny
palenia i powody dla ktorych WARTO niepalic, oraz indywidualne
trudnosci w rzuceniu. Zaakceptowanie zagrozen dla zdrowia wynikajacych
z nalogu.... alnaliza reklam tytoniu ;) budowanie nowej oceny siebie
jako osby bez papierosa.
Z badan Finskich(1994) wynika ze w tej fazie skuteczne efekty daje
dostarczenie podrecznika zawierajacego z instruktarzem rzucania.
Faza realizowana na spotkaniach:

1 Jestem osoba palaca.
2 Reguly pracy w grupie wsparcia. Metody rzucania palenia.
3 Jakim jestem palaczem?
4 Jak odczuwam swoje uzaleznienie?



Faza dzialania.
Ksztaltowanie konkretnych umiejetnosci. W tej fazie ropatruje sie min.
ocena poziomu checi zapalenia w sytuacjach spolecznych
Trningi sposobow odmawiania, redukcji napiecia, relaksacji. Wybor
sposobu rzucenia, dnia , przygotowanie do razdzenia sobie z glodem.
Spotkania:
5 Sposoby rzucania palenia.
6 Radzenie sobie z glodem nikotynowym


Faza utrzymania niepalenia:
koncentracja na kontroli otoczenia.... likwidacja popielniczek,
unikanie palaczy, likwidacja zapasow papierosow. Poszukiwanie wsparcia
spolecznego. Radzenie sobie ze wzrostem wagi i radzenie sobie ze
stresem wynikajacym z glodu.

Wazne jest zwrocenie uwagi na zmniejszenie sie wsparcia spolecznego po
pierwszych 3 miesiacach od rzucenia palenia, gdy sytuacja ta staje sie
dla otoczenia normalna, a abstynent w poznym okresie abstynencji
rowniez potrzebuje wsparcia. :)

Spotkania:
7 Niepalenie a kontakty towarzyskie.
8 Sposoby utrzymania wagi.
9 Bezposrednie korzysci z niepalenia.
10 Razdzenie sobie ze stresem.
12 Zagrozenia dla utrzymania palenia.


Spotkanie 11 zaliczone jest do fazy porazki.... powinno sie odbyc bo
pewnie komus sie nie uda. A informacje dlaczego sie moglo nie udac sa
bardzo wazne.
Program autorstwa dr Jolanty Zycinskiej.


Ufff.
Mam nadzieje ze nic nie poprzekrecalem. Sa pewne problemy ktore
powinienem poruszyc jeszcze takie jak poczucie kontroli w sprawach
zdrowotnych czy osobista definicja zdrowia... ale .... nie mam 3
miesiecy :)))



Sa jakies pytania?
Xris jest Ci to znajome.... Czesc narzedzi wykorzystywanych w tym
programie znasz pewnie z Zatonskiego....

Pozdrawiam.

___
Paweł Zioło
http://fotozielsko.prv.pl

"-Prowdy nima!"
"-Hej, dziywce, nie zawse sukoj prowdy. Sukoj przjociela!"
Wanda Czubernatowa, ks. Jozef Tischner