Path: news-archive.icm.edu.pl!agh.edu.pl!news.agh.edu.pl!newsfeed2.atman.pl!newsfeed.
atman.pl!.POSTED!not-for-mail
From: bbjk <a...@b...cc>
Newsgroups: pl.rec.kuchnia
Subject: Re: Pytanie do XL
Date: Tue, 09 Jun 2015 07:33:19 +0200
Organization: ATMAN - ATM S.A.
Lines: 45
Message-ID: <ml5tr1$f5f$1@node2.news.atman.pl>
References: <5...@g...com>
<1gpl8frjoriyh$.100xjthw42djg$.dlg@40tude.net>
<mkrgnu$gad$1@node1.news.atman.pl> <mkrreb$ie5$1@dont-email.me>
<mkru67$i79$1@node2.news.atman.pl>
<s...@f...lasek.waw.pl>
<5575d8bb$0$2189$65785112@news.neostrada.pl>
<5575da1c$0$27523$65785112@news.neostrada.pl>
<5575ea66$0$2206$65785112@news.neostrada.pl>
<ml505k$vrh$1@mx1.internetia.pl>
<55760787$0$27509$65785112@news.neostrada.pl>
NNTP-Posting-Host: 83.218.116.103
Mime-Version: 1.0
Content-Type: text/plain; charset=utf-8; format=flowed
Content-Transfer-Encoding: 8bit
X-Trace: node2.news.atman.pl 1433828002 15535 83.218.116.103 (9 Jun 2015 05:33:22
GMT)
X-Complaints-To: u...@a...pl
NNTP-Posting-Date: Tue, 9 Jun 2015 05:33:22 +0000 (UTC)
User-Agent: Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; WOW64; rv:31.0) Gecko/20100101
Thunderbird/31.7.0
In-Reply-To: <55760787$0$27509$65785112@news.neostrada.pl>
X-Antivirus: avast! (VPS 150608-1, 2015-06-08), Outbound message
X-Antivirus-Status: Clean
Xref: news-archive.icm.edu.pl pl.rec.kuchnia:364171
Ukryj nagłówki
W dniu 2015-06-08 o 23:22, GalAnonim pisze:
> Ja nie twierdzę, że tak nie było, ja tylko twierdzę, że w kręgach w
> których ja się obracałem była to dochówka, ale wiele jest przeróżnych
> regionalizmów nie tylko w tym zakresie i z pewnością jedni używali U
> inni O (po prostu tylko jak dla mnie z racji tego do czego była używana
> ta część kuchni bardziej mi pasuje dochówka od dochodzenia i od
> przechowywania czyli dochowywania w cieple potraw dla tych co zjawią się
> później).
Dochówka i duchówka to to samo, co i szabaśnik - miejsce na DOCHowanie
potraw w cieple. Oboczności w nazwie są regionalne. Etymologicznie słowo
nie pochodzi od ducha, ani duszenia, a od dochowania. Szabaśnik,
bo w szabas nie wykonuje się pracy, w tym nie rozpala ognia, a nie
każdego było stać na szabes goja.
-- Pietrek, przynieś no drewek -- krzyknęła sprzed domu Hanka, rozmamłana
była całkiem i omączona przy wyrabianiu chleba.
W szabaśniku huczał już tęgi ogień, przegarniała go raz po raz i leciała
obtaczać bochny i wynosić je w ganek, na deskę ździebko wystawioną w
słońcu, bych prędzej rosły. Zwijała się siarczyście, gdyż ciasto prawie
już kipiało z wielkiej dzieży, przyokrytej pierzyną.
-- Józka, dorzuć do pieca, bo trzon jeszczek czarniawy!
[...]
A w chałupie uwijano się żwawo, Józka przyśpiewywała cichuśko i strzygła
z papierów kolorowych one cudackie strzyżki, które czy na belkę, czy też
na ramy obrazów nalepić, to widzą się kieby pomalowane w żywe kolory, od
których aż gra w oczach! A Jagna, z zakasanymi po ramiona rękawami,
miesiła w dzieży ciasto i przy matczynej pomocy piekła strucle tak
długachne, że widziały się jako te lechy w sadzie, na których pietruszkę
zasiewają, to chleby bielsze nieco z pytlowej mąki - a zwijała się żywo,
bo ciasto już kipiało i trza było wyrabiać bochenki, to poglądała za
Józiną robotą, to zaglądała do placka z serem i miodem, któren wygrzewał
się już pod pierzyną i czekał na piec, to latała na drugą stronę do
szabaśnika, w którym buzował się tęgi ogień.
Jak widać, chłopi w Lipcach używali słowa szabaśnik, Oczywiście nie jest
tak, jak twierdzą pewne uczone w partykułach i wszystkowiedzące, że
"szabaśnik jest słowem żydowskim". Bowiem do polszczyzny weszło wiele
zapożyczeń z wielu języków, w tym przypadku z hebrajskiego. Rzeczownik
sabbat, sabbaton (s czytane jako sz) oznacza zawsze regularny dzień
odpoczynku, w którym praca jest surowo zabroniona.
--
B.
|